تاثیر درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کنش‌های اجرایی مغز و یادگیری هیجانی اجتماعی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای

زمینه و هدف: با توجه به مشکلات کودکان با اختلال نافرمانی مقابله‌ای در یادگیری و کنش‌های اجرایی، هدف از اجرای این پژوهش بررسی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کنش‌های اجرایی و یادگیری هیجانی اجتماعی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای بود. روش: روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان پسر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای 15-11 سال شهر گرگان در سال 1396 بود که از بین آنها 30 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی دومرحله­ای انتخاب و سپس در 2 گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) به صورت تصادفی جایدهی شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه‌های نشانه‌های مرضی کودک گادو و اسپرافکین (1994)، پرسشنامه یادگیری هیجانی- اجتماعی(کرین و همکاران، 2009)، و پرسشنامه عصب-روانشناختی(کولیدج، 2002) بود. آزمودنی‌های گروه آزمایش در 8 جلسه 120 دقیقه‌ای به‌صورت گروهی تحت آموزش قرار گرفتند. داده‌ها بعد از اتمام جلسات با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مولفه‌های کنش‌های اجرایی مغز شامل تصمیم‌گیری، سازماندهی، و نابازداری؛ و همچنین برمولفه‌های یادگیری هیجانی- اجتماعی شامل ساماندهی تکلیف، روابط همسالان، و خودتنظیمی در افراد مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای موثر است (0/001p>). نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می‌توان گفت از آنجا که بخش عمده‌ای از افراد مبتلا به اختلال نافرمانی در کنش‌های اجرایی دچار نارسایی هستند بنابراین آموزش ذهن‌آگاهی می­تواند به عنوان یکی از شیوه­ های مکمل دیگر روش­های درمان در این افراد به کار رود.