تاثیر بخار فرمالدئید بر گنادوتروپین‌ها و آپوپتوز سلول‌های زاینده بیضه در موش‌های صحرایی بالغ

چکیده: مقدمه: فرمالدئید (HCHO) گاز بی‌رنگی است که از آن به عنوان تثبیت‌کننده بافتی در حفظ بافت‌های تشریحی استفاده می‌شود. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که بخار فرمالدئید در موش‌ها منجر به افزایش اوپیوئید‌های درونساز در پلاسما می‌شود. اوپیوئیدهای درونساز ترشح گنادوتروپین‌ها را مهار هورمون آزاد‌کننده گنادوتروپین مترشحه از هیپوتالاموس کاهش می‌دهد. بقای سلول‌های زاینده بیضه، وابسته به حضور گنادوتروپین است و کاهش آن منجر به آپوپتوز سلول‌های زاینده می‌شود. هدف: این مطالعه تعیین تغییر احتمالی هورمون‌های گنادوتروپین و آپوپتوز سلول‌های زاینده در موش‌های صحرایی پس از قرار‌گیری در معرض بخار فرمالدئید بوده است. مواد و روش‌ها: این مطالعه تجربی بر 24 سر موش صحرایی از نژاد Albino wistar با سن 7 هفته انجام شد. حیوانات به طور تصادفی (بر اساس زمان مواجهه) به طور مساوی به دو گروه آزمایشی شامل: E1 (چهار روز در هفته روزی دو ساعت) و E2 (چهار روز در هفته روزی چهار ساعت) و یک گروه شاهد (بدون مواجهه) تقسیم شدند. موش‌های صحرایی گروه آزمایش و شاهد پس از 18 هفته زیر بیهوشی کشته شدند. غلظت سرمی هورمون‌های FSH و LH و تستوسترون با روش آزمایش ایمونو رادیو‌متری (IRMA) و آپوپتوز سلول‌های زاینده بیضه موش به روش TUNEL اندازه‌گیری شد. نتایج: کاهش معنی‌دار هورمون‌های FSH و LH و تستوسترون در گروه E2 نسبت به گروه کنترل وجود داشت (31/0P<) ولی تغییر معنی‌دار در شاخص آپوپتوز سلول‌های زاینده گروه E2 نسبت به گروه کنترل دیده نشد(31/0P=). نتیجه‌گیری: گرچه بخار فرمالدئید در غلظت و شرایط موجود در این مطالعه باعث کاهش معنی‌دار هورمون‌های گنادوتروپین در موش‌های صحرایی شد اما تاثیر معنی‌داری بر آپوپتوز سلول‌های زاینده بیضه ندارد لذا به‌نظر می‌رسد آپوپتوز سلول‌های زاینده بیضه موش‌های بالغ تنها وابسته به هورمون‌های گنادوتروپین نیست و امکان دخالت عوامل دیگر نیز در این خصوص وجود داشت.