تأثیر نوع برنامه‌ریزی ورزشی بر عملکرد اجتماعی و انطباقی ‌دختران دبیرستانی

هدف از پژوهش حاضر، آزمون "فرضیۀ بیش‌برنامه‌ریزی" در‌زمینۀ ورزش و تعیین تأثیر نوع برنامه‌ریزی ورزشی (عدم مشارکت، مشارکت فراغتی و مشارکت آماتور در ورزش‌های سازمان‌یافته) بر عملکرد اجتماعی و انطباقی دختران دبیرستانی بود. در این پژوهش توصیفی ـ پس‌رویدادی، 270 دانش‌آموز دختر (110 غیرورزشکار، 97 ورزشکار فراغتی و 63 ورزشکار آماتور) نسخۀ اعتباریابی‌شدۀ مقیاس عملکرد اجتماعی و انطباقی کودکان و نوجوانان را تکمیل نمودند که داده‌های حاصل از آن با استفاده از تحلیل واریانس چند‌متغیره و آزمون‌های تعقیبی مرتبط در سطح اطمینان 95 درصد تحلیل گردید. براساس یافته‌ها، نوع برنامه‌ریزی ورزشی بر ابعاد عملکرد تحصیلی، روابط با هم‌سالان و وظایف خانگی/ مراقبت از خود تأثیر معناداری داشته است؛ اما اثر آن بر روابط با خانواده به‌لحاظ آماری معنادار نمی‌باشد. تحلیل‌های تعقیبی نیز نشان می‌دهد که عملکرد تحصیلی گروه آماتور پایین‌تر از گروه‌های فراغتی و غیرورزشکار است؛ اما روابط با هم‌سالان در گروه آماتور از گروه فراغتی و غیرورزشکار و نیز روابط با هم‌سالان در گروه فراغتی بالاتر از گروه غیرورزشکار می‌باشد. علاوه‌براین، سطح وظایف خانگی و مراقبت از خود در گروه آماتور بالاتر از گروه غیرورزشکار بوده و در سایر موارد تفاوت‌ها از نظر آماری معنادار نمی‌باشند. درمجموع، نتایج پیشنهاد می‌کنند که انتقال مشارکت از ورزش فراغتی به رقابتی، تأثیر مثبتی بر کیفیت عملکرد اجتماعی (روابط با هم‌سالان) و انطباقی (وظایف خانگی و مراقبت از خود) دارد؛ اما ممکن است موجب افت تحصیلی گردد. شایان‌ذکر است که یافته‌ها از فرضیۀ بیش‌برنامه‌ریزی در‌مورد اثرات منفی افزایش در فعالیت‌های سازمان‌یافته حمایت می‌کند.