تأثیر نظام اجتماعی و اقتصا بر دی دوگانگی نهاد خلافت و سلطنت در دوره آل بویه

این مقاله سعی دارد، بر خلاف نگرشهای رایج، تا حد امکان، رابطه »نظاماجتماعی و اقتصادی » با « نظام حکومتی« أو ت ثیر این دو بر یکدیگر در دوران آل بویه، رامورد بررسی قرار دهد، با توجه به این رویکرد، در این تحقیق سعی شده به سئوال اساسیاین دوره که عبارت است از؛ دلایل عدم خلع خلیفه سنی توسط حاکمان شیعی مذهببویه پاسخ داده شود، فرضیه اصلی این مقاله آن است که توضیح دهد دلیل اصلی عدم خلعخلیفه توسط بویهیان أ، ت ثیر و توانمندی نظ» ام اجتماعی و اقتصادی« بر دوگانه شدن جایگاهنهاد خلافت و سلطنت از یکدیگر بوده، که قبل از دوران آل بویه به وجود آمده و امیرانآلبویه خواسته یا نا خواسته به آن تن دادند، این بررسی، تحلیلهای سنتی را درباره وجودانگیزههای سیاسی و فرصتطلبی و تسامح طلبی حاکمان آل بویه را نادیده میگیرد وتوضیح میدهد که دلیل عدم خلع خلیفه، توانمندی »نظام اجتماعی و اقتصادی« حاکم درجامعه عصر عباسی بود. این نظام که از زمان »نهضت ترجمه« شکل گرفت، بستر دوگانگیمیان نهادهای دنیوی و اخروی را فراهم کرد و آل بویه تنها تداوم دهنده آن شدند.