تأثیر نانو کلات آهن بر کمّیت و کیفیت اسانس‌ گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.)

این آزمایش در سال 92-1391 در مجتمع تحقیقاتی البرز- کرج (مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) با استفاده از بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بر روی گل‌محمدی اجرا شد. تیمارها شامل کود نانو کلات آهن در 6 سطح (صفر (شاهد)، 1 بار محلول‌پاشی (4 گرم بر بوته)، 2 بار محلول‌پاشی (8 گرم بر بوته)، 3 بار محلول‌پاشی (12 گرم بر بوته)، مصرف 8 گرم بر بوته در خاک (1 بار) و مصرف 12 گرم بر بوته در خاک (1 بار) بودند. محلول‌پاشی‌های نوبت اول همزمان با غنچه‌دهی، نوبت دوم و سوم به‌ترتیب 10 و 20 روز بعد انجام شد. مصرف در خاک نیز همزمان با غنچه‌دهی و همراه با آبیاری بود. نمونه‌ها به مدت 3 ساعت با دستگاه کلونجر و به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. درصد و نوع ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس مرحله اول اسانس‌گیری (اسانس گل‌های تازه) با استفاده از GC و GC/MS تعیین و شناسایی گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای اعمال شده بر درصد اسانس گل، درصد سیترونلول، نونادکان، هگزادکانول، ایکوزان، هنی‌کوزان، دوکوزان، تری‌کوزان و تتراکوزان گل تازه در سطح احتمال 1% اثر معنی‌دار داشت. نتایج مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که درصد اسانس گل تازه در تیمار 3 بار محلول‌پاشی با میانگین 071/0% بیشتر از 1 بار محلول‌پاشی (061/0%) و مصرف 12 گرم بر بوته (051/0%) و سایر تیمارها بود. ترکیب سیترونلول در تیمار 1 بار محلول‌پاشی با میانگین 17/6% بیشترین و در تیمار شاهد با میانگین 36/0% کمترین مقدار بود. همچنین مشاهده شد که با مصرف 12 گرم کلات آهن در خاک، بیشترین هنی‌کوزان با میانگین 77/33% بدست آمد. نتایج همبستگی درصد اسانس‌ها نشان داد که بین درصد اسانس گل تازه با ماندگاری اسانس در یخچال و نیز گل خشک شده در سایه رابطه مثبت معنی‌دار وجود داشت. همچنین مشاهده شد که سیترونلول با هگزادکانول (*82/0- =r) همبستگی منفی معنی‌دار داشت. نتایج نشان داد که با استفاده از روش مصرف کودها می‌توان در درصد اسانس و نوع ترکیب‌های اسانس گل‌محمدی تغییراتی بوجود آورد و تا حدودی نسبت به تولید گل با اهداف خاص اقدام کرد.