تأثیر مبدأ بذر و پیش‎تیمار آب اکسیژنه بر جوانه‎زنی بذر راش‎شرقی (Fagus orientalis Lipsky)

به‌منظور مطالعه صفات جوانه‎زنی بذر راش‌شرقی تحت ‎تأثیر مبدأهای ارتفاعی و پیش‌تیمار آب‎اکسیژنه، اقدام به جمع‎آوری بذر از سه مبدأ ارتفاعی 600، 1200 و1800 متر از سطح دریا واقع در جنگل‎های واز شهرستان نور (شمال ایران) گردید. بذرها بعد از خیساندن در آب‌اکسیژنه 1% (به مدت‎های 20 و 40 دقیقه) به همراه بذرهای شاهد در ماسه مرطوب لایه‎گذاری و در یخچال (°C4) به مدت 120 روز نگهداری‌شدند. شمارش هفتگی جوانه‎زنی بذرها نشان‌داد که مدت خواب بذر مبدأ 1800 متر حدود 60 روز طول‌کشید و طولانی‎تر از دو مبدأ دیگر بود. مبدأ بذر بر صفات جوانه‎زنی بذر تأثیر معنی‎دار داشت، به‌طوری که با افزایش ارتفاع از سطح دریا درصد جوانه‎زنی، میانگین جوانه‎زنی روزانه و سرعت جوانه‎زنی افزایش‌یافت. آب‌اکسیژنه تأثیر معنی‎داری بر افزایش درصد جوانه‎زنی و میانگین جوانه‎زنی روزانه بذر نداشت. این تحقیق آشکارکرد که برای شکستن خواب بذر مبدأ ارتفاعی بالاتر، مدت لایه‎پردازی یا سرمادهی بیشتری نیاز ‌است. نظر به این‌که با انجام لایه‎گذاری، بذرهای شاهد مبدأهای بالاتر، در مقایسه با بذرهای شاهد ارتفاعات پایین‎تر، درصد جوانه‎زنی بیشتری داشتند. بنابراین برای تولید نهال در نهالستان‎های کوهستانی (دائم یا موقت) و نیز بذرکاری و بذرپاشی به‌منظور احیا و بازسازی توده‎های جنگلی تخریب شده و یا تجدید حیات‎نشده جنگل‎های کوهستانی خزری استفاده از بذرهای ارتفاعات بالاتر پیشنهاد می‎شود.