تأثیر تنش خشکی بر تنظیم اسمزی، تغییرپذیری پرولین و قندهای محلول ریشه و برگ و رابطۀ آن با تحمل به خشکی در دوازده ژنوتیپ نخود (Cicer arietinum L.)

Authors

  • جعفر نباتی استادیار پژوهشکدۀ علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد
Abstract:

خشکی از جمله تنش‌های مهم محیطی است که بر رشد و نمو گیاهان اثر می‌گذارد. این آزمایش به‌منظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی بر دوازده ژنوتیپ نخود در شرایط آبکشت (هیدروپونیک) با استفاده از پلی‌اتیلن ‌گلیکول 6000 و ایجاد تیمارهای تنش 3- و 6- بار و شاهد (بدون تنش) انجام شد. دو هفته پس از اعمال تیمار تنش روی ژنوتیپ‌ها، متغیرها ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که با اعمال تنش خشکی، درصد رطوبت برگ کاسته شد اما در ریشه‌‌ها تغییر معنی‌داری از این نظر مشاهده نشد. در برابر میزان پتانسیل اسمزی، میزان اسمولیت‌ها و پرولین در پاسخ به تنش خشکی در برگ و ریشه افزایش یافت. شاخص تحمل به خشکی (DRI) بر پایۀ عملکرد زیست‌توده، در ژنوتیپ‌ها همبستگی مثبت و معنی‌داری با میزان اسمولیت‌های ریشه در تیمار تنش ۳- بار داشت. با وجود معنی‌دار نبودن تغییر میزان قند محلول برگ در تیمارها، در ریشه میزان این ترکیب‌ها در تیمارهای تنش نسبت به شاهد کاسته شد. به‌رغم وجود همبستگی بین شاخص تحمل به خشکی با برخی از صفات اندازه‌گیری‌شده به نظر می‌رسد که تنظیم اسمزی، درصد رطوبت، پرولین و قندهای محلول هیچ‌کدام به‌تنهایی نمی‌توانند شاخص مناسبی برای ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های نخود در شرایط یکسان با این آزمایش باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

شناسایی پروتئین‌های پاسخ‌دهنده به تنش خشکی در ژنوتیپ حساس نخود (Cicer arietinum L.)

گیاهان قادرند در پاسخ به تنشهای محیطی مکانیسمهای سازگاری خود را فعال کنند و با تغییر در بیان ژنهایشان به عوامل محیطی پاسخ دهند. تنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده در کشاورزی محسوب میگردد. در همین راستا از تکنیک پروتئومیکس به منظور شناسایی پروتئینهای پاسخ دهنده به تنش خشکی استفاده گردید. جهت انتخاب ژنوتیپ حساس به تنش رطوبتی، تعداد 64 ژنوتیپ گیاه نخود در قالب طرح التیس ساده 8×8 در ایستگاه سرارود و سپس...

full text

ارزیابی تحمل به تنش خشکی لاین‌های امید بخش نخود (Cicer arietinum L.) با استفاده از شاخص‌های مقاومت به خشکی

با توجه به سطح زیر کشت دیم نخود، خشکی ازجمله عواملی است که به‌طورجدی تولید و کیفیت نخود را تحت تأثیر قرار می­دهد؛ بنابراین رسیدن به ژنوتیپ­ های متحمل خشکی موردتوجه محققین است. به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تحمل به خشکی لاین‌های پیشرفته نخود، تعداد 64 ژنوتیپ نخود در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار در شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه درسال زراعی 93-139...

full text

ارزیابی شاخص‌های تنش برای گزینش تحمل به خشکی در نخود (Cicer arietinum L.)

In order to evaluate drought tolerance indices in chickpea, determination of the best indicator of drought tolerance and identifying tolerant cultivars in water limited condition, a randomized complete block design (RCBD) with three replications and 20 chickpea genotypes was used under irrigation and rainfed conditions at research farm of College of Agriculture, Razi University, Kermanshah. Th...

full text

تأثیر تنش خشکی انتهای فصل بر مصرف آب، رشد و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)

اکثر کشورهای تولیدکننده نخود از جمله ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و تنش خشکی در آخر فصل در زمان تشکیل غلاف و پر شدن دانه از مهم‏ترین عوامل محدودکننده عملکرد این گیاه است. به منظور بررسی تاثیر زمان شروع تنش خشکی انتهای فصل بر نخود، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل دو تاریخ کشت 15 د...

full text

رابطه بین کربوهیدرات‌های محلول و پرولین با تنظیم اسمزی و نقش تنظیم اسمزی در عملکرد گندم تحت شرایط تنش خشکی

Osmotic adjustment is generally regarded as an important adaptation of wheat to drought. Because it helps to maintain turgor and cell volume, osmotic adjustment is often thought to promote growth, yield, or survival, of plants in dry soils. However, a physiological rationale for such views is lacking. This study was conducted to determine the effect of osmotic adjustment and some of its compone...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 47  issue 3

pages  451- 462

publication date 2016-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023