تأثیر انقلاب فناوری نوین ارتباطی و اطلاعاتی بر دگرگونی و تحول مقوله «دولت»

امروزه، انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات، با تأثیر بر پدیده‌های سیاسی و بین‌المللی، دولت‌ها را با چالشی جدید مواجه ساخته است. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های موجود این است که دولت‌ها در گسترۀ عظیم فناوری اطلاعات و ارتباطات، چگونه حاکمیت خود را استمرار بخشند. این امر به‌معنای تحول مقولۀ دولت با توجه به الزامات عصر فناوری اطلاعات است. بر این مبنا، هدف از این نوشتار، بررسی تحول مقولۀ دولت تحت تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات است و پرسش اصلی این است که فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی چگونه بر تحول مقولۀ دولت تأثیر می‌گذارد و چه الزاماتی را برای حاکمیت دولتبه‌همراه دارد؟ این پژوهش از نوع بنیادی و دارای رویکرد توصیفی- تحلیلی است که از طریق بررسی داده‌های کتابخانه‌ای و با روش پژوهش علی به تحلیل رابطۀ فناوری‌های نوین با مقولۀ دولت می‌پردازد. یافته‌های تحقیق بر آن است که فناوری‌های نوین هم با گسترش اطلاعات شهروندان، بر حد رضایت آنان از عملکرد دولت‌ها تأثیر دارد و هم به‌مثابۀ رکنی از ارکان وجودی دولت عمل می‌کند. در نتیجه، در جهت بهبود و تقویت پایه‌های حکمرانی دولت، ارزیابی مجدد مقولۀ دولت، با نظر به دو رکن اطلاعات و حکمرانی خوب مورد توجه است. بر همین مبنا، دولت پدیده‌ای است انسانی و مدنی و با بقای انسان و مدنیت، باقی است، اما تحت تأثیر فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی، دو رکن مهم اطلاعات و حکمرانی جایگاه مهمی را در کنار عناصر سنتی دولت اخذ کرده و به ارکان بنیادین دولت تبدیل شده‌اند. بنابراین می‌توانیم بر مبنای رشد معرفتی بشر شاهد دگرگونی و تحول مقوله دولت باشیم.