تأثیر آموزش مبتنی بر تئوری خودکارآمدی بر مراقبت از پوست و فیستول در بیماران همودیالیزی

زمینه و هدف: مشکلات پوستی و بروز عفونت در محل دسترسی عروقی یکی از شایع‫ترین مشکلات در بیماران همودیالیزی می‫باشد. از آنجا که افزایش خودکارآمدی بیماران می‫تواند موجب افزایش رفتارهای خودمراقبتی در آنان شود و با توجه به اهمیت ارائه آموزش ­های لازم به بیماران در خصوص مراقبت از پوست و فیستول، پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر تئوری خودکارآمدی بر مراقبت از پوست و فیستول در بیماران همودیالیزی انجام شد. روش کار: این پژوهش کارآزمایی بالینی در سال 1395 روی 70 نفر از بیماران همودیالیزی شهر قم در دو گروه 35 نفری انجام شد. ابزار گردآوری داده ها شامل فرم مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه محقق ­ساخته مراقبت از پوست و فیستول و پرسشنامه استاندارد خودکارآمدی (SUPPH) بود که در دو مرحله قبل و 3 ماه بعد از مداخله تکمیل شدند. مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری خودکارآمدی برای گروه آزمون طی 4 جلسه 20-15 دقیقه ای اجرا شد. داده ها در نرم ­افزار SPSS-16 و با آزمون‫های کای اسکوئر، تی مستقل، تی زوجی و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: قبل از مداخله، بین دو گروه از نظر میانگین نمرات خودکارآمدی و مراقبت از پوست و فیستول، تفاوت معناداری وجود نداشت، در حالی که بعد از مداخله اختلاف معنی داری بین میانگین نمرات خودکارآمدی و مراقبت از پوست و فیستول در دو گروه، دیده شد (0/001<p). همچنین میانگین نمرات خودکارآمدی و مراقبت از پوست و فیستول بیماران قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی داری را نشان داد (0/001<p). نتیجه گیری: با توجه به تاثیر برنامه آموزشی مورد استفاده در این مطالعه  بر مراقبت از پوست و فیستول بیماران تحت همودیالیز، به نظر می‫رسد برگزاری دوره های آموزشی مناسب با استفاده از تئوری خودکارآمدی بتواند در ارتقای خودکارآمدی بیماران همودیالیزی در زمینه مراقبت از پوست و فیستول تأثیرگذار باشد.