بررسی کوتیلدون در تعدادی از جورپایان خشکی زی (Crustaceae: Isopoda) در ایران

تکامل جورپایان خشکی ­زی برای زیستن روی خشکی نیازمند سازش ­های ریختی، تشریحی و فیزیولوژیک بسیاری بود. وجود کیسه پرورشی یا مارسوپیوم در ماده ­های باردار ازجمله مهم ­ترین ویژگی ­هایی بود که امکان سکونت در زیستگاه های خشک را برای این گروه فراهم کرد. کوتیلدون­ ها ساختارهایی تخصص ­یافته می ­باشند که در داخل مارسوپیوم جورپایان خشکی ­زی پیشرفته وجود دارند. این اندام ­ها در ترشح مایع مارسوپیومی، تغذیه و تأمین اکسیژن برای فرزندان درون کیسه پرورشی نقش دارند. در این پژوهش کوتیلدون ­ها در هفت گونه از جورپایان خشکی ­زی شامل گونه ­های Protracheoniscus major، Mongoloniscus persicus، Hemilepistus elongatus، Porcellionides pruinosus، Agabiformius lentus،Porcellio evansi  وPorcellio mehrdadi، از نظر شکل، اندازه، تعداد و آرایش مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شکل کوتیلدون­ ها در همه گونه ­ها یکسان و مخروطی بود. در تمام گونه ­ها به ­جز P. major، چهار کوتیلدون و با آرایش یکی در هر یک از بندهای دوم تا پنجم وجود داشت درحالی­ که در این گونه، 12 کوتیلدون و با آرایش سه کوتیلدون در هر یک از بندهای دوم تا پنجم وجود داشت.