بررسی کارکرد تحلیل شبکه اجتماعی در مدیریت ریسک با رویکرد ذینفعان (پروژه‌های مترو تهران)

مقدمه و هدف پژوهش: پروژه‌های مترو، شرایط پیچیده­ای دارند که منجر به افزایش عدم‌قطعیت در آن‌ها می­شود. شرایط غیرقابل‌پیش­بینی پروژه‌های زیرزمینی، اندازه بزرگ پروژه، حجم عظیم سرمایه‌گذاری، زمان طولانی، ذی‌نفعان متعدد و روش‌های ساخت پیچیده، وجود ریسک‌های بالقوه را در این پروژه­ها آشکار می­سازد. با توجه به ذی‌نفعان مختلفی که درگیر پروژه­های مترو هستند، الگوها و روابط اجتماعی این ذی­نفعان، پدیده مدیریت ریسک را در این پروژه­ها بیش از پیش پیچیده می­سازد. با توجه به خلا دانشی موجود در این زمینه، محققان با اتخاذ رویکرد شبکه­های اجتماعی، به تحلیل ریسک‌های ذی‌نفعان پروژه به‌عنوان عناصری به‌هم پیوسته که دارای روابط علت و معلولی هستند، پرداخته­اند. هدف از پژوهش حاضر، یافتن ریسک‌های بحرانی ذی‌نفعان به روش تحلیل شبکه اجتماعی در مدیریت ریسک ذی‌نفعان پروژه‌های مترو تهران است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی و با استراتژی مصاحبه می‌باشد. پس از جمع­آوری داده‌ها توسط مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته، از 30 ذی‌نفع در شش دسته، با استفاده از نرم‌افزار تحلیل شبکه‌های اجتماعی، به تحلیل داده‌ها پرداخته شد و شبکه ریسک­های ذی‌نفعان ترسیم شد. یافته‌ها: ریسک‌های انسانی–مدیریتی، برنامه‌ریزی، مالی اقتصادی، قانونی و ریسک تاخیرات ساخت به‌عنوان ریسک‌های کلیدی شناخته شدند. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های به‌دست آمده، چنین نتیجه‌گیری می‌شود که همیشه ریسک‌های مالی و اقتصادی، در اولویت ریسک‌های پروژه‌ها نیستند و باید به ریسک‌های انسانی و مدیریتی، در کنار دیگر ریسک‌ها توجه ویژه‌ای نمود.