بررسی پتانسیل اینترنت اشیاء مبتنی بر رایانش مه، بر طراحی و ایجاد سامانه تشخیص، هشدار و پاسخ آنی زمین لرزه

زمینه و هدف: یکی از راه­حل­های کارامد جهت کارکردهای پیش­بینی، تشخیص و اعلام وقوع بحران و همچنین خودکار سازی اقدامات بعد از هریک از کارکردهای فوق، بهره­گیری از سامانه­های هشدار سریع است. هدف از این مقاله، بررسی قابلیت فناوری اینترنت اشیاء و معرفی مناسب‌ترین معماری کنونی از فناوری مذکور با نام «معماری مبتنی بر رایانش مه» به عنوان ابزاری جهت ایجاد و پشتیبانی از سامانه‌های هشدار و پاسخ سریع در حوزه زلزله نگاری است. روش: در این پژوهش با بهره­گیری از تجارب شخصی پژوهشگران، به‌واسطه فعالیت پنج ساله در حوزه اینترنت اشیاء در کشور و استفاده از روش کتابخانه­ای و جستجو در بیش از 40 مقاله داخلی و خارجی و انتخاب 15 مورد از آنها، جهت نگارش این مقاله، و نیز تلفیق نتایج به‌دست آمده از مرور ادبیات موجود در مقالات انتخابی، تفسیر و درک جدیدی جهت یافتن پاسخ این سؤال که آیا معماری اینترنت اشیاء مبتنی بر رایانش مه، پتانسیل کافی برای ایجاد و پشتیبانی از یک سامانه تشخیص، هشدار و پاسخ آنی زمین­لرزه را دارد یا خیر، ایجاد شود. لذا حاصل این ذهنیت جدید در قالب ارائه مدلی بومی و مفهومی جهت طراحی، ایجاد و پیاده‌سازی یک سامانه هشدار سریع زلزله در بخش یافته‌های پژوهش ارائه شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از مرور این مقالات نشان داد که فناوری اینترنت اشیاء مبتنی بر رایانش مه، قابلیت ایجاد سامانه تشخیص، هشدار و پاسخ آنی در حوزه زلزله­نگاری و ظرفیت پشتیبانی از چرخه فرایندی این سامانه را دارد. لذا با  بهره­گیری و الگو برداری از پروژه­های موفق مطرح شده در کشورهایی نظیر ژاپن، مکزیک، آمریکا و غیره، و در راستای پاسخگویی به سؤال و تأمین اهداف تعیین شده در این پژوهش، معماری بومی پیشنهادی در سه لایه که مبتنی بر معماری اینترنت اشیاء ارائه شده توسط شرکت سیسکو  است، مطرح و الگوی پیاده سازی آن تشریح شد. نتیجه گیری: تقریباً می­توان گفت که هیچ کدام از مناطق زلزله‌خیز کشور ایران، مجهز به سامانه تشخیص، هشدار و پاسخ آنی زلزله نبوده و در این رابطه تنها به تعدادی طرح دانشگاهی اکتفا شده است. همچنین با توجه به اینکه هشتاد درصد از شهرهای ایران در معرض خطر زلزله قرار دارند و حدود 28 درصد از جمعیت ایران در مناطق پر ریسک زلزله زندگی می­کنند، ازاین رو طراحی، ایجاد و پشتیبانی از سامانه هشدار و پاسخ سریع زلزله با بهره­گیری از ابزارهای منعطفی نظیر اینترنت اشیاء، جهت پشتیبانی از چرخه مدیریت بحران و آمادگی شهرها، به‌ویژه کلان‌شهرها به شدت احساس می­شود، تا در آینده شاهد تلفات جبران ناپذیر جانی و مالی در حوادثی همچون زلزله رودبار، بم و کرمانشاه نباشیم.