بررسی پاسخ برخی از ارقام نخود (Cicer arietinum L.) به تغییرات تراکم بوته

Authors

  • اسعد رخزادی استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
  • همایون کانونی دانشیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
  • کژال پیرظهیری کارشناس ارشد کشاورزی و محیط زیست، اداره کل محیط زیست استان کردستان، سنندج، ایران
Abstract:

نخود (Cicer arietinum L.)، در ایران غالباً در شرایط دیم بهاره و در مزارعی که رطوبت را از فصل قبل در خود ذخیره کرده­اند کشت می­شود. تراکم بوته می­تواند اثر مهمی بر تولید و عملکرد نخود داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثرات ‌تراکم‌های مختلف بوته ‌بر عملکرد دانه و تعدادی از صفات زراعی برخی ارقام نخود در سال 1395در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گریزه سنندج (35 درجه و 16 دقیقه عرض شمالی و 47 درجه و 1 دقیقه طول شرقی) بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجراء و عوامل آزمایشی ‌تراکم بوته در چهار سطح 15، 25، 35 و 45 بوته در متر‌مربع و ارقام نخود شامل چهار رقم کاکا، پیروز، آی­ال­سی 482 و ثمین در نظر گرفته شدند. تجزیه واریانس صفات یادداشت برداری شده نشان داد که اثر رقم و اثر متقابل رقم در تراکم برای همه منابع تغییر به استثنای تعداد دانه در غلاف، ارتفاع بوته و ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین معنی‌دار بود. همچنین، اثر عامل تراکم بوته بر عملکرد دانه، وزن 100 دانه، شاخص کلروفیل برگ، محتوای پروتئین، ارتفاع بوته و تعداد شاخه در بوته معنی­دار به­دست آمد. نتایج نشان دادند که با ازدیاد تراکم بوته، عملکرد دانه در واحد سطح افزایش یافت. مقایسه میانگین عملکرد ارقام تحت بررسی نشان داد که رقم ثمین به تراکم­های بالا حساس بود و از طرف دیگر، آی­ال­سی 482 تناسب خوبی به کشت متراکم داشت. در همین ارتباط، ارقام کاکا و پیروز در تراکم­های متوسط (25 و 35 دانه در مترمربع) به اپتیمم عملکرد خود نزدیک شدند. مقایسه میانگین‌های اثر متقابل ‌تراکم بوته × رقم نشان داد که از لحاظ محتوای پروتئین تفاوت معنی­داری بین ارقام ثمین، آی­ال­سی 482 و پیروز وجود نداشت، ولی کاکا به­طور معنی­داری پروتئین دانه بیشتری نسبت به سایر ارقام داشت. همبستگی عملکرد دانه با وزن 100 دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد شاخه در بوته و ارتفاع بوته مثبت و معنی‌دار به‌دست آمد. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، برای کشت بهاره نخود در سنندج کشت رقم جدید و دانه درشت ثمین با تراکم 35 دانه در مترمربع می­تواند مورد توجه قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی برخی پاسخ‌های فیزیولوژیک و عملکرد ارقام نخود(Cicer arietinum L.) به رژیم آبیاری و شوری

In order to investigate some physiological responses and grain yield of five chickpea cultivars under different levels of moisture and salinity, two experiments (i.e. a pot and a field experiment) were conducted in 2012. In the pot experiment, effects of four salt levels (i.e. control, 50, 75 and 100 mM of NaCl) on five chickpea cultivars, i.e. Arman, Azad, Hashem, ILC-482 and Noorabad were stu...

full text

تأثیر تراکم بوته و مدیریت علف‌هرز بر عملکرد نخود زراعی (Cicer arietinum L.)

به منظور تعیین تراکم مطلوب گیاهی و بهترین روش مدیریت علف‌های‌هرز در زراعت نخود بهاره آبی آزمایشی در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج) در سال زراعی 1390 - 1389 به صورت طرح کرت خرد‌شده در قالب بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل مدیریت علف‌های هرز در 9 سطح: 1- تری‌فلورالین پیش‌کاشت (960 گرم ماده مؤثر در هکتار)، 2- پندیمتالین پیش‌کاشت (825 گرم ماده مؤثر د...

full text

تاثیر تراکم بوته بر صفات زراعی، میزان کلروفیل و درصد انتقال مجدد ساقه در ارقام نخود سفید(Cicer arietinum L.)

تعیین تراکم مناسب بوته و انتخاب نوع رقم یکی از راههای افزایش عملکرد نخود زراعی می باشد. در همین راستا پژوهشی، با هدف تعیین اثرات چهار تراکم کاشت 27، 36، 46 و 57 بوته در مترمربع بر عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی چهار رقم نخود سفید شامل جم، کوروش، 482 – ILC و 31-60-12 ، در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، در س...

full text

بررسی برخی پاسخ های فیزیولوژیک و عملکرد ارقام نخود(cicer arietinum l.) به رژیم آبیاری و شوری

به منظور بررسی پاسخ برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد پنج رقم نخود به سطوح مختلف رطوبتی و شوری دو آزمایش مجزا (گلدانی و مزرعه ای) انجام شد. در آزمایش گلدانی اثر چهار سطح شوری (شاهد، 50، 75 و 100 میلی مولار کلرور سدیم) بر پنج رقم نخود آرمان، آزاد، هاشم،ilc-482  و نورآباد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بررسی شد. در آزمایش مزرعه ای پاسخ این ارقام به چهار رژیم آبیاری (بدون آبیاری...

full text

GENETIC DIVERGENCE IN CHICKPEA (Cicer arietinum L.)

Genetic diversity of 27 chickpea genotypes was studied through Mahalanobis D and Principal Component analysis. The genotypes under study fall into five clusters. The cluster II contained the highest number of genotypes (11) and Cluster I contained the lowest. Cluster I produced the highest mean value for number of pods per plant. The inter cluster distances were much higher than the intra clust...

full text

تاثیر تراکم بوته بر صفات زراعی، میزان کلروفیل و درصد انتقال مجدد ساقه در ارقام نخود سفید(cicer arietinum l.)

تعیین تراکم مناسب بوته و انتخاب نوع رقم یکی از راههای افزایش عملکرد نخود زراعی می باشد. در همین راستا پژوهشی، با هدف تعیین اثرات چهار تراکم کاشت 27، 36، 46 و 57 بوته در مترمربع بر عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی چهار رقم نخود سفید شامل جم، کوروش، 482 – ilc و 31-60-12 ، در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، در س...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 2 (54) تابستان

pages  293- 310

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023