بررسی و نقد مؤلفه‏ های فرهنگ شهروندی در داستان‏ها و حکایات کتاب فارسی بخوانیم دوره ابتدایی (با تأکید بر آموزش قانون‌‌مداری)

توجّه به فرهنگ شهروندی و آموزش آن، رویکردی نوین است که کشورهای توسعه یافته به آن پرداخته‌اند و نتایج موثر آن در رفاه وتوسعه جامعه باعث شده کشورهای در حال توسعه نیز ضرورت آن را درک کرده و زمینه آموزش را فراهم آورند. هدف از این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، تعیین میزان حضور مضامین مرتبط با آموزش فرهنگ شهروندی و فرهنگ قانون‌مداری- به عنوان یکی از مؤلفه‌های اساسی آن- در محتوای داستان‏ها و حکایت‌های فارسی و نقد آن است. جامعه آماری این تحقیق، داستان‏ها و حکایت‌های کتاب فارسی بخوانیم دوره ابتدایی آموزش و پرورش سال 1394-1393 است. واحد زمینه نیز متن کتاب‏های یاد شده و واحد تحلیل (ثبت) مفاهیم مرتبط با آموزش فرهنگ شهروندی قانون‌مداری در نظرگرفته شده است. نتایج بدست آمده احاکی از این است که از کلّ 72 داستان وحکایت ثبت شده فقط 17 مورد دارای شاخص‌های مرتبط با قانون‌مداری بوده که اکثرا نیز در پایه های دوم و سوم هستند که دانش‌آموزان از توانایی و مهارت خوانداری کمتری برخوردارند. همچنین بررسی میزان فراوانی شاخص‌ها نشان می‏دهدفراوانی شاخص‌ها از یک تعادل نسبی برخوردار نیستند؛ بطوری که شاخص‌ رعایت حقوق شهروندان دارای 53 درصد و پایبندی به هنجارها، ارزش‏ها و قوانین و مقرّرات 5.9 درصد فراوانی است. همچنین 67 درصد از مضامین مطرح شده در شاخص‏ها دارای بار آموزشی منفی، در جهت تضعیف فرهنگ قانون‏مداری هستند و این موضوع با اهداف نظام آموزش و پرورش کشور مغایرت دارد و لزوم بازنگری و اعمال اصلاحاتی درخصوص محتوای این کتاب ها را ضروری می نمایاند.