بررسی و مقایسه تنوع ژنتیکی سرخدار (Taxuss baccata L.) با استفاده از پراکسیداز شاخه و برگ

گونه سرخدار (Taxus baccata L.) از معدود سوزنی‌برگان بومی ایران و باقی‌مانده از بقایای رویش‌های دوران سوم زمین‌شناسی است. این گونه به علت بهره‌برداری‌های مفرط و همچنین کند رشد بودن، امروزه با خطر انقراض مواجه است و پایه‌های باقی‌مانده آن دارای ارزش ژنتیکی بالایی هستند. وجود تنوع ژنتیکی در بین جمعیت‌های یک گونه بهترین راه‌کارها را جهت حفظ تنوع جمعیت‌ها و یافتن پایه‌های مادری برتر برای ذخایر بذری ارائه می‌کند. این تحقیق با هدف بررسی و مقایسه تنوع ژنتیکی و پلی‌مورفیسم درون‌گونه‌ای سرخدار براساس آنزیم پراکسیداز دو اندام شاخه و برگ، معرفی بهترین اندام جهت مطالعه تنوع ژنتیکی و شناسایی پایه‌های شاخص درختان سرخدار منطقه افرا‎تخته زرین‌گل علی‌آباد استان گلستان با استفاده از آنزیم پراکسیداز انجام شد. جهت این بررسی نمونه‎برداری هم‎زمان از رویش‌های دو ساله شاخه و برگ 42 پایه‎ در قالب سه جمعیت انجام گردید. بلافاصله پس از نمونه‌برداری، از آنها عصاره‎ تهیه شد. اندازه‌گیری فعالیت کمی پراکسیداز با اسپکتروفتومتر و مطالعه کیفی با الکتروفورز به روش PAGE (پلی‌اکریل‌آمید ژل الکتروفورز) انجام گرفت. نتایج نشان داد که درختان سرخدار منطقه افراتخته تنوع ژنتیکی نسبتاّ خوبی دارند. از نظر فعالیت کمی اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 95 درصد بین شاخه و برگ مشاهده شد، به‌طوری که این میزان در شاخه (066/0) بیشتر از برگ (020/0) بود. همچنین تعداد باندهای ایزوآنزیمی شاخه (12 باند) بیشتر از باندهای ایزوآنزیمی برگ (6 باند) بود. نتایج آنالیز خوشه‌ای نیز گروه‌بندی بیشتری را در شاخه (12 گروه) نسبت به برگ (8 گروه) نشان داد. بنابراین اندام شاخه در مقایسه با اندام برگ از توانایی تفکیک و گروه‌بندی بالایی در بررسی تنوع ژنتیکی درختان سرخدار برخوردار است.