بررسی و تحلیل شورش و یاغی‌گری رضاخان جوزدانی در اطراف اصفهان (1337- 1329ق/ 1911-1919م)

کوتاه زمانی پس از تشکیل مجلس شورای ملی، مشکلات متعددی در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی به وقوع پیوست. این مشکلات، ناامنی را در حوزه‌های مختلف به همراه داشت که از آن جمله می‌توان به ناآرامی‌ها و شورش‌های محلی در نقاط مختلف کشور اشاره کرد. به سبب خلاء قدرت و تحت تأثیر عوامل دیگر، ناامنی در مسیرهای ارتباطی شهرهای مختلف و اطراف آنها شکل گرفت که اصفهان نیز از این امر مستثنی نبود. دزدی‌ها و غارتگری اشرار در مسیرهای مواصلاتی و حومه شهر، این ناحیه را به یکی از مناطق ناامن مرکزی تبدیل کرد. رضاخان جوزدانی یکی از این اشرار بود که فعالیت‌ها و شورش وی از سال 1329 تا  1337ق / 1911-1919م ادامه داشت. اینکه چه عواملی باعث شرارت رضاخان جوزدانی شد؟ عملکرد او چگونه باعث ناامنی پیرامون اصفهان شد و اینکه چرا می‌توان او را یاغی و بر فعالیت‌های او عنوان شورش نهاد؟ سؤال‌های اصلی این پژوهش است. این پژوهش ضمن پاسخگویی به سؤالات فوق، به بررسی و تحلیل شورش و یاغیگری رضاخان جوزدانی در منطقه اصفهان می‌پردازد. به نظر می‌رسد «عواملی چون قحطی، شیوع بیماری‌های واگیردار، نبود حاکمی قدرتمند و دخالت‌های بیگانگان در ایران» باعث رشد دزدی، غارتگری و یاغیگری‌ها شد که رضاخان جوزدانی یکی از محصولات آن بود.