بررسی و تحلیل داستان«بند» محمود دولت‌آبادی برپایه ی اصول مکتب رئالیسم

چکیدهرئالیسم جنبش ادبی است که در اواخر نیمه اول قرن نوزدهم آغاز شد و هنوز هم قدر و اعتبار ویژه‌ای در ادبیات جهان و رمان‌نویسی نوین دارد. این مکتب ادبی که در برابر رمانتیسم شکل گرفت با تکیه بر دنیای واقع و عینیت گرایی،ارکان اصلی نظام فکری رمانتیسم‌ها را در هم نوردید. بالزاک را می‌توان پیشوای مسلم رئالیست دانست که با انتشار مجموعه آثار خود با عنوان «کمدی انسانی» تأثیر ژرفی بر عالم ادب گذاشت. یکی از پیروان این مکتب ادبی در ایران، محمود دولت آبادی است. در این پژوهش، داستان کوتاه "بند" از مجموعه داستان "ادبار و آینه" به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی ، بر اساس اصول و معیارهای مکتب رئالیست به ویژه با تأکید بر سه عنصر موضوع، توصیف و شخصیت‌پردازی تحلیل و بررسی شده است تا پاسخی برای این پرسش بیابیم که آیا این داستان نیز در شمار داستان-های واقع‌گرای نویسنده قرار گرفته است؟ یا خیر. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد دولت‌آبادی در این اثر با نمایش برشی خاص و واقعی از زندگی اجتماعی و افراد آن و رابطه‌ی دو سویه‌ی بین آن‌ها، داستانی رئال آفریده است. نویسنده در این داستان به دنبال رابطه‌ی درونی بین پدیده‌هاست و ریشه‌ی رفتارهای شخصیت‌های داستانی را در شرایط اجتماعی، اقتصادی آن روزگار می‌جوید. در این اثر مطابق با اصول رئالیست، توصیف‌ها، گفت‌و‌گوها و کنش‌های شخصیت‌ها در خدمت شخصیت‌پردازی، پرورش قهرمان داستان و فضاسازی اثر است و عناصر چندان زائدی در داستان مشاهده نمی‌شود.