بررسی و تحلیل توسعه‌یافتگی و نابرابری‌های فضایی بخش کشاورزی استان کردستان طی سال‌های 1375 و 1395

بررسی نابرابری و وجود آن در محدوده‌های جغرافیایی مختلف در سال‌های اخیر مورد توجّه برنامه‌ریزان و سیاستمداران قرار گرفته است. کشور ما در بسیاری موارد از نابرابری فضایی درون و بین منطقه‌ای رنج می‌برد؛ از این رو، توجّه به موضوع نابرابری فضایی در ابعاد و شاخص‌های مختلف کشور دارای ضرورت اساسی است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف سنجش وضعیّت توسعه‌یافتگی و نابرابری‌های فضایی بخش کشاورزی بین شهرستان‌های استان کردستان و تحلیل روند تحوّلات نابرابری آنها طی سال‌های 1395-1375 طرّاحی شده است؛ از آنجا که توسعة متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی، نیازمند بررسی دقیق و همه‌جانبه در ابعاد مختلف آن است، در این پژوهش، تعداد 26 شاخص در بخش کشاورزی، تعریف شده است. برای بررسی مسائل تحقیق و تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره «حذف و انتخاب سازگار با واقعیّت (یک)» استفاده شده و وزن معیار هر یک از شاخص‌ها با روش «فرایند تحلیل شبکه‌ای» محاسبه شده است؛ همچنین برای بررسی نابرابری‌های فضایی شهرستان‌های استان کردستان، ضریب ویلیامسون به کار رفته است. بـه این منظور، جهت بررسی توزیع زیرساخت‌ها از ضریب چولگی پیرسونی استفاده شده است. نتایج یافته‌ها نشان می‌دهد که طی سال‌های 1375 تا 1395 به میزان توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان کردستان افزوده شده است؛ امّا همگرایی نسبی بین شهرستان‌ها حاصل نشده است. همچنین مشخّص شد که نظریّة غالب در توزیع زیرساخت‌های کشاورزی این استان بر اساس مدل مرکز - پیرامون بوده است؛ به طوری که در هر دو دورة بررسی‌شده، شهرستان سنندج به عنوان توسعه‌یافته‌ترین و شهرستان‌های کامیاران و سروآباد به عنوان کم‌توسعه‌یافته‌ترین، از لحاظ شاخص‌های بخش کشاورزی، بوده و توزیع زیرساخت‌ها از نوع چولگی مثبت و به صورت نامتقارن بوده است.