بررسی و تجزیه و تحلیل سیستمیک عملکرد و روابط اجزا آن برای اصلاح کنجد (.Sesamum indicum L)

Authors

سعداله منصوری

مسعود سلطانی نجف آبادی

Abstract:

جایگاه ارزشمند کنجد در دانه های روغنی لزوم شناسایی روابط عملکرد و اجزا آن را برای تعیین پارامترهای کلیدی و با اهمیت چرخه انتخاب جهت بهبود عملکرد اجتناب ناپذیر می نماید. بدین منظور بررسی حاضر روی 32 ژنوتیپ کنجد تیپ چند شاخه انجام شد. همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه با تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، طول گل آذین اصلی و وزن هزار دانه مشاهده گردید. همچنین ارتفاع شاخه دهی (فاصله اولین شاخه فرعی از سطح زمین) و ارتفاع اولین کپسول (فاصله اولین کپسول از سطح زمین) همبستگی منفی و معنی داری با عملکرد نشان دادند. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت معمولی، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، طول گل آذین اصلی و وزن هزار دانه به ترتیب دارای بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد بودند. با استفاده از تجزیه علیت جایگزین یا ترتیبی، اثرات مستقیم طول گل آذین اصلی، تعداد کپسول در بوته و وزن هزار دانه بسیار چشمگیر تر از تجزیه علیت معمولی برآورد گردید. همچنین در روش جایگزین اثر غیر مستقیم تعداد شاخه فرعی در بوته و نیز طول گل آذین اصلی از طریق تعداد کپسول در بوته بیشتر از روش تجزیه علیت معمولی برآورد گردید. نتایج تجزیه عاملی وجود سه عامل را نشان داد که در مجموع حدود 80 درصد تغییرات کل داده ها را توجیه نمودند. عامل اول مقایسه ای بین تعداد کپسول در بوته و طول گل آذین اصلی با ارتفاع اولین کپسول و ارتفاع شاخه دهی را نشان می داد. عامل دوم اثرات مثبت بر طول کپسول، دانه در کپسول و وزن هزار دانه داشته و عامل سوم اثر گذاری مثبت بر تعداد کپسول در بوته و تعداد شاخه فرعی در بوته داشت. بر اساس نتایج تجزیه علیت و ویژگی عامل ها، انتخاب برای افزایش عملکرد بر اساس افزایش تعداد کپسول در بوته و طول گل آذین اصلی به عنوان کلیدی ترین اجزا عملکرد، نتایج مشابهی با انتخاب از طریق کاهش ارتفاع اولین کپسول و تشکیل شاخه فرعی در ارتفاع پایین تر (که در مراحل اولیه میوه دهی قابل ارزیابی می باشد) را سبب می شود. نتایج گزینش بر مبنای تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه (که بر اساس تجزیه علیت اثر کمتری بر عملکرد دارند) از طریق انتخاب برای طول کپسول بیشتر (بدون نمونه گیری تخریبی) نیز قابل حصول است. سرانجام، بر اساس ماهیت سوم، گزینش بر اساس تعداد شاخه فرعی در بوته می تواند به عنوان آخرین راه کار سبب افزایش عملکرد شود.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

تأثیر اوره و کود زیستی نیتروکسین بر عملکرد و خصوصیات زراعی کنجد (Sesamum indicum L.)

کنجد از گیاهان روغنی بسیار مهم و پرکاربرد است. این مطالعه به‌منظور بررسی تأثیر اوره و کود زیستی نیتروکسین بر گیاه کنجد، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال زراعی 91- 1390 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح کود نیتروژن شامل عدم استفاده، 50، 75 و 100 درصد توصیه‌شده (به ترتیب معادل صفر، 160، 240 و 320 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به ش...

full text

ارزیابی اثر نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های کنجد (Sesamum indicum L.) تحت رقابت علف‌های‌هرز

چکیده این آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان 1392 در شهرستان امیدیه انجام شد. فاکتور اصلی سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور فرعی شامل برهمکنش ژنوتیپ کنجد (بهبهان، یلووایت،tn -238 و tn-240) و علف‌ هرز (با دو سطح عاری وآلوده به ع...

full text

تأثیر کود نانو در سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد دانه و روغن کنجد(Sesamum indicum L.)

به منظور ارزیابی اثر کود نانو و نیتروژن بر گیاه کنجد آزمایشی در مرکز تحقیقات کهنوج به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود نانو] شاهد (بدون کود)، 1، 2 و 3 در هزار) [و سطوح مختلف کود نیتروژن (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، تعداد کپسول و عملکرد بیولوژیک از تیمار مصرف 150 کیلوگر...

full text

اثر تنش کم‌آبی بر عملکرد،کارایی مصرف آب و شاخص برداشت ارقام کنجد (Sesamum indicum L.)

به‌منظور بررسی اثر تنش کم‏آبی بر عملکرد، کارایی مصرف آب و شاخص برداشت ارقام کنجد، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‏های خرد‌شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 3 تکرار، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی پارس‏آباد، در سال زراعی 1387‌ـ 1388 اجرا شد. در این آزمایش، آبیاری به‌منزلۀ عامل اصلی در 3 سطح (50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و 10 رقم کنجد به‌منزلۀ عامل فرعی بررسی شد. برای محاسبۀ مقدار و زمان...

full text

Sesamum indicum

Sesamum indicum (black seasame) is a plant growing and cultivated in Africa, India and Asia including some parts of Iran. This plant was used in Iranian folk medicine for their digestive, carminative, antispasmodic, sedative, analgesic, tonic and diuretic as well as for functional gastrointestinal disorders. The aim of this study was to overview its bioactive properties. This review article was...

full text

تأثیر کود نانو در سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد دانه و روغن کنجد(Sesamum indicum L.)

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

به نژادی نهال و بذر

volume 20 issue 2

pages 149- 165

publication date 2004-07-22

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

کنجد عملکرد اجزاء عملکرد تجزیه علیت تبعی تجزیه عاملی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com