بررسی و بازسازی متنی مانوی (MIK III4970) (از جهان مادّه تا بهشت روشنی)

در میان متن­های مانویِ به­دست­آمده از تورفان، متن­هایی آسیب­دیده­ هست که از آن جز چند واژه به­جا نمانده است. بدیهی است که آسیب­دیدگی متن­ها ما را از دریافتِ محتوای آنها بازمی­دارد، امّا می­توان با دقّت در واژه­های به­جا مانده و دریافتِ کارکـردِ آنها در متن­های دیگر و سنجش آنها با هم، به مفهومِ احتمالی متن پی­بُرد. در این پژوهش، یکی از متن­های آسیب­دیده با کد رده­بندی 4970 در موزۀ هنر آسیایی آلمان، بررسی و بازسازی شده­است. در این متن مانوی واژه­هایی چون شاهزادگان (axšēndān)، شادی (šādčanīgā)، مِه (meh)، ستون روشنی (Srōšahrāy xwadāy) و خورشید (Xwar) دیده می­شود که نگارنده به کارکرد آنها در متن‌های دیگر مانوی پرداخته و بـدین نتیجه رسیده­است که در متنِ پیشِ رو، سخن از شاهزادگانی (انسان­هایی رهاشده از قید و بند جهان مادّی و تن) است که عناصر نوری آزادشدۀ آنها از ستون روشنی، شادان بالا رفته و به ماه و خورشید رسیده­است و پس از تصفیه، روحِ مطلق شده و از آنجا به جایگاهِ والای بهشت نو و بهشتِ روشنیِ پدرِ بزرگی رسیده­اند.