بررسی ویژگی‌های نحوی، معنایی و کاربردشناختی ساختار «فعل‏تصریف‏ـ‏ فعل‏‏تصریف» بر اساس دستور ساختاری و مقایسه آن با ساختارهای مشابه

author

  • سید حمزه موسوی استادیار گروه مطالعات زبان، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
Abstract:

این مقاله ساختار «فعل تصریف ـ‏ ‏‏فعل‌تصریف» (VinflVinfl) را در زبان فارسی بر اساس رویکرد شناختی دستور ساختاری (Lakoff, 1987; Goldberg, 1995; 2003; 2006) بررسی می­کند و هدف اصلی آن بررسی قدرت رویکرد دستور ساختاری در تبیین ساختارهایی است که از دو فعل متوالی تشکیل شده­اند. این دستور به شناسایی ساختارهای متعدد از منظر شعاعی پرداخته و با استفاده از شواهد صوری و معنایی آن­ها را از یکدیگر تمایز می­دهد. در این مقاله، از شواهد صوری و معنایی برای تمایز ساختار «فعل­تصریف‏ ـ ‏فعل­تصریف» از دیگر ساختارهای مشابه استفاده می‏شود. داده‏های این پژوهش (در حدود 1300 جمله نمونه) از داستان­ها، فیلم­های سینمایی و صفحات اینترنتی استخراج شده­اند و رویکردی توصیفی‏ـ‏تحلیلی برای مقایسه‏ ساختارهای متعدد به­کار رفته است. نگاشت بین مشخصه­های معنایی و دستوری ساختار «فعل‏تصریف‏ ـ‏ فعل‏‏تصریف» ترسیم شده و محدودیت­های معنایی همچون نفی­ناپذیری و نوع افعال شرکت­کننده در ساختارها مشخص شده است. پژوهش حاضر به این نتیجه رسید که در ساختار «فعل­تصریف‏ـ‏فعل­تصریف» معمولاً فعل نخست توصیفی برای فعل دیگر به دست می­دهد و فعل دوم معمولاً فعلی حرکتی است. از خصوصیات خاص آن می­توان به نفی­ناپذیری و تمایز آن از «فعل­تصریف و فعل­تصریف» اشاره کرد. همچنین، ساختار «فعل­تصریفـ‏فعل­تصریف» را با ساختارهای مشابه همچون «داشتن­تصریف‏ـ‏ فعل­تصریف»، «دادن­تصریف1–فعل­تصریف2»، «فعل (امر)–فعل(امر)» و ساختارهای اصطلاحی همچون «فعل (امر)ببینم»، «زدن تصریف–فعل‏تصریف» و غیره مقایسه کردیم. در مورد ساختار «داشتن­تصریف-فعل­تصریف» مشخص شد که ساختاری چند­معنا است و براساس بافت ممکن است به معنای استمراری، آغازی و آینده به­کار رود. مزیت این رویکرد نسبت به دیگر رویکردهای دستوری در این است که هرگاه مشخصات نحوی-معنایی یافت شود، ساختار جدیدی تعریف می­شود و بنابراین، ساختارهایی را که نامنظم خوانده می­شوند، بر خلاف آن دستورها به­خوبی تبیین می­کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

بررسی نقش دستوری، معنایی و کاربردشناختی ساختار بدل در آیات قرآن با تکیه بر رویکردهای نظری مییر و کویرک

در زبان‎شناسی جدید شناخت بافت زبانی و فرازبانی در حوزه مطالعات قرآنی برای تشخیص مفهوم واژگان و متن مورد توجه قرار گرفته است. قرآن به لحاظ زبان‎شناسی از آرائه‎های ادبی، اصطلاحات و مفاهیم عرفانی استفاده کرده است. در این پژوهش از رویکردهای نظری کویرک و همکاران و مییر به منظور تجزیه و تحلیل ساختار نحوی و معنایی و کاربردشناختی پیروی شد. در هر...

full text

بررسی معنایی، نحوی و کاربردشناختی سببی های مرکب در ترکی آذری

این تحقیق توصیفی- تحلیلی بعد از گردآوری داده­ها از زبان گفتاری آنها را واج­نگاری و مورد تحلیل معنایی،نحوی و کاربرد شناختی قرارداد تا مشخّص شود که آیا طبقه بندی ون ولین و مشخّصه­های مورد نظر وی در ترکی آذری وجود دارد یا نه.مهم­ترین نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که سببی­های گروه دوم وامری مورد نظر ون ولین در زبان ترکی آذری وجود دارند.همچنین ارتباط خاصی بین مشخّصه­های نحوی،معنایی و کاربرد شناختی سب...

full text

ساختار نحوی و معنایی منطق موجهات محمولی از دیدگاه کریپکی

سول کریپکی برای تبیین منطق موجهات محمولی دو نظام جداگانه (در سالهای 1959م و 1963م) طراحی کرده است. در این مقاله با بررسی اجمالی ساختار نحوی و ساختار معنایی دو نظام مذکور، به مقایسه آنها و میزان کارآیی هرکدام در تبیین منطق موجهات محمولی پرداخته شده‌است.

full text

بررسی وضعیت حقوقی مراعی و مقایسه آن با نهادهای مشابه

معمولاً وضعیت عقود با توجه به رعایت شرایط شکل­گیری و ایجاد آنها به سه وضعیت صحت، بطلان و عدم نفوذ تقسیم می­شود. هر یک از این اصطلاحات سه­گانه عنوان وضعیتی خاص هستند که قانون­گذار در پی رعایت شرایط لازم به قراردادها بخشیده است. در برخی موارد قرارداد منعقده تمام شرایط اساسی صحت را دارا است، لیکن (غالباً) به جهت برخورد با حقوق اشخاص ثالث وضعیتی پیدا می­کند که از آن به «مراعی» تعبیر می­شود. «وضعیت مر...

full text

ساختار نحوی و معنایی منطق موجهات محمولی از دیدگاه کریپکی

سول کریپکی برای تبیین منطق موجهات محمولی دو نظام جداگانه (در سالهای 1959م و 1963م) طراحی کرده است. در این مقاله با بررسی اجمالی ساختار نحوی و ساختار معنایی دو نظام مذکور، به مقایسه آنها و میزان کارآیی هرکدام در تبیین منطق موجهات محمولی پرداخته شده است.

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 9

pages  83- 118

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023