بررسی وضعیت تفکر انتقادی دانشجویان علوم پزشکی و تأثیر برنامه ی درسی دانشگاه ها بر آن: مقاله مروری

مقدمه و اهداف ﺗﻔﻜﺮ اﻧﺘﻘﺎدی یک ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﺳﺎﺳﻲ است ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن را در ﻣﻬﺎرت ﺣﻞ ﻣﺴأﻟﻪ افزایش میدهد و یکی از ﺑﺮوندادﻫﺎی اﺻﻠﻲ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی اﻋﺘﺒﺎرﺑﺨﺸﻲ ﻣﺆﺳﺴﺎت است. تفکر انتقادی برای رشته های علوم پزشکی اهمیت ویژه ای دارد زیرا دانش آموختگان آن برای بالین بیمار آماده میشوند. انتقال دانش و مهارتهای روانی- حرکتی از محیط کلاس به کلینیک و کاربرد آنها، به تفکر انتقادی نیازمند است. هدف از این مطالعه، مروری بر وضعیت مهارتهای تفکر انتقادی دانشجویان علوم پزشکی و میزان تأثیر برنامه ی درسی دانشگاه ها بر این مهارتهاست. مواد و روش ها برای جمع آوری اطلاعات این مطالعه، پایگاه های اطلاعاتی Science direct, Pubmed, Magiran, SID, Iranmedex و مجلات آموزش پزشکی با کلید واژه های تفکر انتقادی، برنامه درسی، دانشجویان، استدلال بالینی، علوم پزشکی و ترکیبی از آن ها در بازه ی زمانی سال 2000 تا 2014 جستجو گردید. مطالعاتی که تفکر انتقادی را در دانشجویان علوم پزشکی در طول تحصیلات دانشگاهی مورد بررسی قرار داده بودند، انتخاب شدند. یافته ها از میان 35 مطالعه مرتبط با موضوع، 16 مورد انتخاب شده است که با توجه به موضوع شان (بجز مطالعه سیستماتیک و دلفی که نتایج شان جداگانه بحث شده است ) در سه گروه قرار گرفتند: مطالعاتی که گرایش به تفکرانتقادی را مطرح کردند، پژوهش هایی که گرایش و مهارت های تفکر انتقادی را با هم بررسی نمودند، پژوهش هایی که مهارتهای تفکر انتقادی را مورد مطالعه قرار دادند. نتیجه گیری تفکر انتقادی و روش های ارتقای آن باید مورد توجه برنامه ریزان آموزشی قرار گیرد و استفاده از روش های نوین آموزشی در برنامه درسی نهادینه شود. همچنین نیاز به تحقیقات وسیع تری برای شناسایی علل و موانع عدم رشد تفکر انتقادی در نظام آموزش پزشکی حس می شود.