بررسی نمودهای فرهنگ سازمانی ایرانیان در آیین‌ بارِعصر ساسانی با تکیه بر شاهنامۀ فردوسی

    بار به معنی اجازۀ ورود و اذن دخول دادن است و آن، آیین بر تخت نشستن پادشاه وپذیرفتن اشخاص است. بار، یکی از مهم­ترین آیین­های کشوری در ایران و یکی از آشکارترین مثال­های پیوستگی و استمرار فرهنگ این کشور و نفوذ آن درفرهنگ­های دیگر کشورهاست­. جشن­ها و مراسم رسمی و به حضور پذیرفتن سفیران و نمایندگان دیگر کشورها از ویژگی­های مهمّ فرهنگ سازمانی هستند­. فرهنگ سازمانی عبارت‌است­از مجموعه­ای از باورهای بادوام که­ از طریق واسطه­های نمادین­، مبادله می‌شوند و در زندگی کاری انسان­ها معنی پیدا می­کنند­. آیین بار، یک فرهنگ سازمانی در دربار شاهان ایران بوده‌است. به همین منظور آموختن رسوم بار­، بخشی از برنامۀ تربیت شاهزادگان، همۀ درباریان و عموم ایرانیان- هریک به فراخور حال و سطح خویش- بود­ و به‌ویژه شاهزادگان، تعلیماتی ویژه می­آموختند تا این آیین را به بهترین وجه برگزار کنند­ یا در آن حضور یابند. در این مجال با تحقیق درآیین بار در بخش تاریخی شاهنامه به روش تحلیلی و توصیفی، چگونگی بار دادن و زمان و مکان، انواع و ملزومات آن را بررسی می‌نماییم و هدف، بازنمودن بخشی از فرهنگ سازمانی غنی و دقیق ایرانیان است. درحقیقت، سؤال اساسی در این مقاله آن است که «بار» در دولت‌های ایرانی چه ماهیّت و چه جایگاهی داشته­است؟ نتایج نشان می‌دهد که بار برای ایرانیان، تنها مجالی برای دیدار شاه و مردم نبوده، بلکه حلقۀ بسیار مهمی از زنجیرۀ مستحکم و قرین توفیق مدیریّت در دولت‌های ایرانی باستان بوده که بعدها در ایران عصر اسلامی نیز تداوم یافته‌است.