بررسی مقاومت القایی در گندم، Triticum aestivum L. نسبت به شتۀ سبز گندم، Sitobion avenae Fabricius Hem.: Aphididae در شرایط آزمایشگاهی

شتۀ سبز گندم، Sitobion avenae (Fabricius)، یکی از آفات مهم غلات دانه­ریز به‌ویژه گندم است. پارامتر (فراسنجه)های زیستی شته درون اتاقک رشد تنظیم­شده در دمای 2±25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دورۀ نوری14:10 (روشنایی: تاریکی) در قالب طرح کامل تصادفی و آزمایش کرت­های خردشده تعیین شد. عامل اصلی شامل دو رقم گندم (سای­سونز و شیرودی) و عامل فرعی عبارت از  مدت­زمان­های پیش­آلودگی (0، 2، 4، 6، 8 روز) بود. نتایج نشان داد، بین تیمارها از نظر پارامترهای نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm) ، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، مدت‌زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) و میانگین مدت‌زمان یک نسل (T)S. avenae اختلاف معنی­داری وجود دارد.بیشترین و کمترین مقدار rmدر رقم سای­سونز به ترتیب در شاهد (092/0 بر روز) و تیمار 6 روز پیش­آلودگی (063/0 بر روز) مشاهده شد. همچنین، در رقم شیرودی بیشترین و کمترین مقدار rm شته به ترتیب در شاهد (216/0 بر روز) و تیمار شش روز پیش­آلودگی (157/0 بر روز) به دست آمد. بنابراین، می­توان نتیجه گرفت که آلودگی­های پیشین گندم به مدت شش روز ضمن القای مقاومت، نرخ رشد جمعیت شته را کاهش می­دهد و در برنامۀ مدیریت تلفیقی یا IPM این آفت می­تواند مفید واقع شود.