بررسی مطالعات انجام شده در زمینه آلودگی مواد غذایی با منشاء دامی به باکتری‌های بیماری‌زا در ایران؛ بخش سوم: غذاهای دریایی

   این بررسی گذشته‌نگر، خلاصه­ای از مطالعات آلودگی باکتریایی انواع آبزیان در ایران می­باشد. مطالعات منتشر شده بیشتر در طول سال­های 1378 تا1391 بوده است. باکتری­های جدا شده، شامل کلستریدیوم بوتولینوم، کلستریدیوم پرفرنجنس، اشریشیا کولای، لیستریا مونوسیتوژنز،  سالمونلا، شیگلا، استافیلوکوکوس اورئوس و ویبریو پاراهمولیتیکوس می­باشد. بررسی­ها نشان می­دهند تیپ E کلستریدیوم بوتولینوم شایع‌ترین تیپ کلستریدیم در ماهیان دریائی بوده و غذاهای خانگی وکارگاهی مسئول اکثر مسمومیت­ها می‌باشند. حضور کلیفرم‌ها و اشریشیا در آبزیان می­تواند به علت آلودگی محیط زیست باشد. حضور آنها در غذاهای دریائی فرآیند شده نیز می­تواند به علت آلودگی آب­، دستکاری ماهی و آلودگی در هنگام فرآیند سازی باشد. لیستریا مونوسیتوژنز از انواع آبزیان تازه، منجمد و فرآیند شده جدا شده است. آبزیان ممکن است هنگام فرآوری به این ارگانیسم آلوده شوند. این ارگانیسم سرماگرا می‌تواند در حرارت یخچال رشد کرده و در غذاهای فرآوری­شده افزایش یابد. دمای دود سرد (30-20 درجه سلسیوس) باعث از بین بردن لیستریا نمی­شود. آلودگی زیاد آب و آبزیان به سالمونلا به علت عدم رعایت بهداشت محیط زیست و همچنین شرایط جغرافیائی محیط است. استفاده از کود کومپوست در مزارع پرورش آبزیان می­تواند منجر به آلودگی سالمونلائی شود. جریان فاضلاب به آبگیرها و محل پرورش آبزیان نیز عامل آلودگی است. استافیلوکوکوس ارگانیسم تیپیک محل زندگی آبزیان نبوده و در هنگام فرآیندسازی یا تماس­های بعدی و به صورت ثانویه وارد محصول غذائی دریایی می­گردد. وجود گونه­های ویبریو در نواحی ساحلی معمول است. ویبریوها خصوصاً در آب­های گرم فراوان بوده و در فصل تابستان نیز در نواحی معتدل یافت می­شوند. گونه­های ویبریو همچنین آلوده کننده طبیعی آب­های شور نواحی گرمسیری بوده و می­توانند در ماهی­های پرورشی در این گونه مناطق حضورداشته باشند. به طور کلی موارد شیوع ویبریوز مربوط به مصرف محصول نیم‌پز، یا محصولی است که بعد از فرآیند حرارتی آلوده شده باشد.