بررسی عملکرد کمیسیون مادۀ 100 شهرداری یزد و آثار آن بر شهرنشینی و شهرسازی با استفاده از برنامه‌ریزی سناریو

تخلفات در ساخت‌وسازها در تعارض با طرح‌های توسعة شهری بوده، تأثیرات منفی بر ابعاد مختلف شهر داشته است. هدف از این پژوهش، بررسی عوامل تأثیرگذار بر عملکرد کمیسیون مادة 100 و تدوین راهبردهایی به‌منظور تأثیرات مثبت عملکردی کمیسیون مزبور بر روند شهرنشینی و شهرسازی شهر یزد است. جامعة آماری تعداد پرونده‌های ساختمانی ارجاع‌شده به کمیسیون مادة 100 شهرداری یزد است. برابر آمار و ارقام، تنها در یکی از مناطق سه‌گانة شهر یزد در سال 1390، تعداد 721 پروندة تخلف به کمیسیون‌ مادة 100 ارجاع و متعاقب آن، رأی قانونی صادر شده است. در میان آرای کمیسیون بدوی، آرای مربوط به حکم «تخریب-جریمه و موکول‌به‌بازسازی» بیشترین مورد را به‌خود اختصاص داده است که متأسفانه 100 درصد اجرای این آرا، به پرداخت جریمه ختم شده است که این عملکرد کمیسیون مادة 100 در بعد اجتماعی، کاهش نظارت اجتماعی؛ در بعد شهرسازی، ناهمگونی در خط آسمان؛ در بعد محیط‌زیستی، ناسازگاری ناشی از همجواری نامناسب کاربری‌ها؛ و در بعد امنیتی و ایمنی، کاهش ایمنی و امنیت ناشی از بی‌توجهی به مقررات ملی ساختمان را برای شهر یزد رقم زده است. نتایج برنامه‌ریزی سناریو نشان می‌دهد که متغیرهای مرتبط با قوانین شهری و ناهماهنگی بین سازمان‌های مرتبط با مادة 100، تأثیرگذاری زیادی بر عملکرد مادة 100 داشته‌اند و همچنین، کمبود قوانین و مقررات ساخت‌وسازها و ابهام در آنها، بیشترین تأثیر را بر عملکرد مادة 100 داشته است.