بررسی سندی و محتوایی گزارۀ «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»

نقد و بررسی سندی و محتوایی گزاره‌ها، برای نشان‌دادن تمایز روایات معصومان (ع) از گزاره‌های حدیث‌نما، ضرورتی انکارناپذیر است. بررسی سندی و محتوایی گزارۀ «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»، نشان می‌دهد این جمله نه‌تنها سند معتبر ندارد، که برخی از حدیث‌پژوهان انتساب آن را به معصوم (ع) انکار کرده‌اند. افزون بر این، محتوای قابل قبولی نیز ندارد. سه مفهوم احتمالی این گزاره: «لزوم استمرار حکومت عادل هرچند کافر باشد و سقوط حکومت ظالم هرچند مؤمن باشد»، «دلالت استمرار و اضمحلال حکومت‌ها بر عدالت و عدم عدالت آنها» و «دلالت عدالت و ستم حکومت‌ها بر حقانیت و عدم حقانیت آنها»، با آیات قرآن، روایات و شواهد تاریخی ناسازگار است. البته اگر منظور از آن، تأکید بر اهمیت یک عامل از میان مجموعه عوامل دخیل در استمرار و اضمحلال حکومت‌ها باشد، قابل پذیرش و همسو با قرآن، روایات و شواهد تاریخی است.