بررسی روش‌های ارزیابی کانی‌ها و عناصر استراتژیک و حیاتی، با نگاهی ویژه به ژئواکونومی فلوراسپار در ایران

تا پیش از جنگ سرد، تامین مواد استراتژیک و مطالعات مربوط به آنها، بیشتر تحت تاثیر رقابت نظامی میان شرق و غرب قابل بررسی و ارزیابی بود که نمونه جامع ‏آن، فاکتورهای ریسک ژئوپلیتیکی اندرسون برای پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو بوده است؛ اما پس از جنگ سرد و فروریختن دیوار برلین میلادی و توسعه اقتصادی چین، کشورهای غربی بیش‌ازپیش دچار نگرانی و آسیب‌پذیری از سوی تامین‌کنندگان مواد معدنی گردیدند. دلیل اصلی این مهم، ‏تحولات و چرخش از ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی به ژئواکونومی و اولویت اقتصاد نسبت به نظامی‌گری می‌باشد. لذا روش‌های ارزیابی بعد از جنگ سرد، بیشتر ‏مبتنی برتقابل شمال و جنوب و تامین امنیت یا حفظ قدرت اقتصادی و تهیه کالاهای مورد نیاز جامعه و حفاظت از محیط زیست است. روش‌های جدید با ‏تحقیقات شورای ملی پژوهش ایالات متحده آمریکا و با ابداع ماتریس حیاتی در دو بعد خطر تامین و اهمیت اقتصادی شروع گردید که سایر روش‌های بعدی تا ‏مطالعات گرایدل، از اصول آن پیروی می‌کنند. از میان این مطالعات، بررسی‌های سازمان زمین‌شناسی و وزارت دفاع ایالات متحده و اتحادیه اروپا وصنایع کشور آلمان، نشان می‌دهد، فلوراسپار به‌عنوان یک کانی حیاتی و استراتژیک در جهان، دارای اهمیت اقتصادی به‌دلیل کاربرد آن در تولید فولاد، آلومینیم، هیدروفلوروکربن‌ها، تفلون‌ها و انرژی‌های نو می‌باشد. با بررسی میزان تولید فلوراسپار کشورهای جهان طی پانزده سال گذشته، اگرچه ایران با یک درصد تولید رتبه دهم را کسب نموده است، اما همچنان یکی از واردکنندگان اصلی کالاهای واسطه‌ای ساخته ‌شده از این کانی در میان کشورهای منطقه و همسایه می‌باشد. بنابراین درگام نخست، سرمایه‌گذاری جهت اکتشاف سیستماتیک و ریشه‌ای منابع فلوراسپار در کشور و به‌ویژه در منطقه البرز مرکزی، با هدف افزایش میزان ذخایر و تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعت آلومینیم کشور، بسیار ضروری به‌نظر می‌رسد؛ صنعتی که رقبای جنوبی ایران، به‌علت ارزان بودن انرژی در این منطقه، با سرمایه‌گذاری در آن به‌طور جدی فعال گردیده‌اند.‏