بررسی رفتار هیدرولیکی و شیمیایی پوشش‌ زهکشی مرکب ژئوتکستایل و پوسته برنج در دو کیفیت آبی متفاوت

پوشش دور زهکشی، با هدف کاهش ورود ذرات خاک به درون زهکش و همچنین افزایش هدایت هیدرولیکی اطراف آن، نقشی مهم در عملکرد زهکش زیرزمینی دارد. در این پژوهش، اثر پوشش‌های مرکب، شامل مواد مصنوعی و آلی، به‌منزلة تقویت‌کنندة شیب هیدرولیکی و زیست جاذب بر روند تغییرات هیدرولیکی و شیمیایی زهاب خروجی از شرایط اراضی شالیزاری فاقد گیاه بررسی شد. برای این منظور، لولة زهکشی دارای پوشش مصنوعی در دو اندازة نازک و ضخیم در عمق 40 سانتی‌متری درون مدل فیزیکی نصب و سپس به ضخامت 5 سانتی‌متر با پوستة برنج دور آن پر شد. آزمایش تحت جریان 1000 ساعت و دو شوری آب 7/0 و 9/1 دسی‌زیمنس بر متر انجام گرفت و پارامترهای دبی، شوری، نسبت جذب سدیم، و اسیدیتة زهاب خروجی از زهکش بررسی شد. نتایج نشان داد کاهش دبی زهاب نسبت به شروع آزمایش در تیمارهای پوستة برنج با ژئوتکستایل نازک در کیفیت آب شور (RNS)، پوستة برنج با ژئوتکستایل نازک در کیفیت آب معمولی (RN)، پوستة برنج با ژئوتکستایل ضخیم در کیفیت آب معمولی (RV)، و پوستة برنج با ژئوتکستایل نازک در کیفیت آب شور (RVS) به ترتیب 44، 94، 21، و 75 درصد است. تیمارهای RNS و RN به ترتیب بیشترین و کمترین گرفتگی را داشتند. ضخامت ژئوتکستایل در میزان کمّی و کیفی زهاب خروجی مؤثر بود و پوستة برنج برای تیمارهای شور عملکرد مناسبی نداشت.