بررسی رباعیات کمال‌الدّین اصفهانی بر اساس دست‌نویس‌ها و منابع کهن

نگاهی مختصر به دیوان شاعران نشان می‌دهد که گاه یک رباعی به چندین شاعر منسوب شده‌است. به همین دلیل، تشخیص رباعیات هر شاعر از دشوارترین بخش‌های تصحیح متون است. تدوین مجموعه‌ها و جُنگ‌های رباعی هم، اگرچه در شناخت سرایندگان برخی رباعی‌ها گره‌گشاست، به دلیل موضوعی بودن،کتابت‌های فراوان، تک‌نسخه‌ای بودن، و استنساخ از روی یکدیگر، مشکلاتی دیگر در شناخت سرایندگان اشعار به‌وجود آورده‌است. از طرف دیگر، کمال‌الدّین اصفهانی ازجمله شاعرانی است که در سرودن رباعی جایگاه ویژه‌ای دارد و گردآورندگان جُنگ‌های رباعی، به دیوان او عنایت بیشتری داشته‌اند. این پژوهش با لحاظ‌کردن این دو موضوع، در پی آن است تا با استناد به دست‌نویس‌های کلیات کمال‌الدّین اصفهانی و بر اساس منابعی چون نزهة‌المجالس، مونس‌الأحرار، خلاصة‌الأشعار، مجموعة اشعار و مراسلات فارسی و عربی، و سفینة کهن رباعیات، رباعیات منسوب به این شاعر رابررسی کند. روش تحقیق، تحلیلی است که در آن از امکانات کتابخانه‌ای ونیز دستاوردهای علمی پژوهشگران دیگر استفاده شده‌است. جایگاه کمال‌الدّین اصفهانی در جریان شعری قرن ششم و هفتم، به‌ویژه در قالب رباعی، و نبودِ پژوهشی جامع در باب این موضوع، اهمیت و ضرورت تحقیق را نمایان می‌سازد و نتیجة حاصل از آن، مشخص‌کردن الحاقات و اسقاطات رباعیات این شاعر در متن مصحَّح مرحوم بحرالعلومی، و نیز اعتبارسنجی مجموعه‌ها و جُنگ‌های رباعی در انتساب اشعار به شاعران است.