بررسی رابطه برتری طرفی و وضعیت عملکرد ارتباطی دانش‌آموزان دارای اتیسم

هدف: در این پژوهش،هدف بررسی وضعیت برتری­طرفی اندامها در دانش­آموزان دارای اتیسم و رابطه آن با عملکرد ارتباطی آنها بوده است. روش: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی –مقایسه­ای، مقطعی و به لحاظ هدف، کاربردی است که بر روی کلیه نمونه­های در دسترس که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند؛ یعنی 40 دانش­آموز مبتلا به اتیسم با میانگین سنی ده سال و 8 ماه (انحراف استاندارد 2 سال و 5 ماه) انجام شد. از پرسشنامۀ ارزیابی عملکردارتباطی و چک لیست مشاهده­ای ارزیابی برتری طرفی اندامها که اولی را والدین و دومی را آزمونگر تکمیل می­کرد، برای گردآوری اطلاعات، استفاده شد. برای بررسی فرضیه­ها از آزمون ویلکاکسون، آزمون فریدمن و کای –دو و من ویتنی استفاده شد. یافته‌­ها: ضمن آنکه میزان وقوع چپ­برتری و دوسوتوانی در مقایسه با جمعیت هنجار طبیعی در افراد دارای اتیسم بیشتر مشاهده شد، افراد چپ­برتر در مقایسه با دو سو توان و راست برتر عملکرد ارتباطی بهتری داشتند(05/0P<) ، افراد دوسوتوان­ در مقایسه با افراد یک­سوتوان­ نمرۀ­ عملکرد ارتباطی کمتری را کسب کردند(05/0P>) و علی­رغم وجود تفاوت در میانگین نمرات عملکرد ارتباطی کسب­شده درافراد دارای برتری طرفی یکسان و افراد دارای برتری طرفی غیریکسان در اندامها، این تفاوت از نظر آماری تأیید نشد(05/0P>). نتیجه‌گیری: یافته­های این پژوهش می­تواند به افزایش آگاهی ما نسبت به نقش تثبیت برتری طرفی، در جهت تسهیل آموزش زبان و عملکرد ارتباطی کمک کند؛ به­طوری­که شاید اگر با اقدامات توان­بخشی بموقع به تثبیت کردن نیمکرۀ­ غالب زبانی در برنامه ­های آموزشی به­ویژه در زبان­آموزی مقطع آمادگی اولویت بدهیم، می­توانیم بهبود قابلیت­های زبانی برای ایفای نقش ارتباطی بهتر را در دانش­آموزان انتظار داشته باشیم و در نتیجه والدین این کودکان و درمانگران ‏بتوانند از نتایج این پژوهش بهره‏مند شوند.