بررسی دقت معادلات زهکشی متداول در تعیین فاصله زهکش‌های زیرزمینی در منطقه مغان

در شرایط اقلیمی با بارندگی ناچیز و تبخیر زیاد ایران، اعمال آبیاری با مدیریت نامناسب باعث شوری و ماندابی شدن قسمت وسیعی از اراضی کشور شده است. با توجه به اهمیت تحقیقات در موضوع زهکشی و وجود 20 هزار هکتار اراضی زه­دار در منطقه مغان، این پژوهش به­منظور دست‌یابی به روابط و فرمول­های مناسب تعیین فاصله زهکش­های زیرزمینی در مزرعه آزمایشی به­وسعت حدود 18 هکتار در قطعه 807 بخش 3  مجتمع کشت و  صنعت مغان به اجرا درآمده است. سه سیستم زهکشی شامل فاصله­های 50، 100 و 150 متری بین لوله­های زهکش­ها با طول 200 متر در مزرعه آزمایشی موردنظر پیاده و اجرا شد و با انجام عملیات آبیاری، نسبت به اندازه‌گیری داده‌های سطح ایستابی و دبی خروجی زهکش‌ها اقدام گردید. مقایسه روش‌های تعیین فاصله لوله­های زهکش­ زیرزمینی نشان داد که به­ترتیب فرمول‌های حماد با 3 درصد، باور و وان‌شیلفگارد با 6 درصد و وان‌شیلفگارد با 7 درصد متوسط انحراف از فاصله واقعی زهکش‌های زیرزمینی بهترین دقت را دارا بودند. از بین روش‌های معمول تعیین فاصله زهکش‌های زیرزمینی، به­ترتیب استفاده از روش‌های باور و وان‌شیلفگارد، دام، گلوور و وان‌شیلفگارد در این منطقه توصیه می­شود. دقت این چهار فرمول در تعیین فاصله زهکش‌های زیرزمینی تفاوت قابل توجهی با یکدیگر نشان نداد. اگرچه عملکرد زهکش‌های 50 و 150 متری تقریبا یکسان بود با این وجود برای افزایش درجه اطمینان کنترل سطح ایستابی توسط زهکش‌ها، توصیه می­گردد فاصله زهکش‌ها در بیشترین حالت 100 متر درنظر گرفته شود.