بررسی جزایر حرارتی شهری و ارتباط آن با شرایط آلودگی هوا و شاخص های NDVI و NDBI در شهر اراک

درک توزیع مکانی و زمانی دمای سطح زمین یا LST جهت یافتن عوامل ایجاد آن، در مدیریت محیط زیست شهری امری ضروری خواهد بود. از این‌رو هدف از پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل کمی جزایر حرارتی یا UHI شهر اراک و بررسی ارتباط بین شاخص‌های NDVI، NDBI و آلودگی هوا با LST، با استفاده از تصاویر سنجنده‌های ETM+, TM و OLI می‌باشد. ابتدا بر روی تصاویر پیش‌پردازش‌های لازم جهت تهیه نقشهکاربری با استفاده از روش طبقه‌بندی نظارت‌شده انجام شد و کاربری‌های اراضی موجود در محدوده مورد مطالعه شامل: مراتع فقیر، مراتع متوسط، مراتع خوب، اراضی بایر، دریاچه شور، اراضی کشاورزی و اراضی مسکونی استخراج شدند. سپس تصاویر مورد استفادهبرای تهیه شاخص‌های NDVI و NDBI به بازتاب جو تبدیل و دمای سطح زمین با استفاده از روش مؤسسه علوم پروژه لندست در محیط GIS تهیه شدند. آزمون‌های کولموگروف-اسمیرنوف، t جفتی و آزمون همبستگی پیرسون جهت آنالیزهای آماری شاخص‌های سنجش از دور و داده‌های کیفیت هوا استفاده شدند. نتایج آزمون کلموگروف-اسمینرف نشان داد، تمامی شاخص‌های سنجش از دور از توزیع نرمال پیروی می‌کنند. نتایج آزمون t جفتی، حاکی از وجود اختلاف معنی‌دار در تمام کاربری‌ها بجز کاربری مسکونی با کاربری دریاچه شور در شاخص‌های LST و NDVI و همچنین وجود اختلاف معنی‌دار در تمام کاربری‌های موجود در محدوده مورد مطالعه برای شاخص NDBI بود. همچنین نتایج آزمون t جفتی برای متغیر دمای هوای و LST، نشان داد که اختلاف معنی‌دار بین تمام کاربری‌ها با کاربری مسکونی وجود ندارد و همبستگی بین دمای هوا با LST و داده‌های کیفیت هوا  شامل ذرات معلق کمتر از 2/5 میکرون در سطح 99 درصد معنی‌دار بود. نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن بود که استفاده از داده‌های سنجش از دور می‌تواند نقش مهمی در مدیریت فضای شهری داشته باشد به نحو کارآمدی مدیران شهری را در برنامه‌ریزی فضای شهری یاری رساند.