بررسی تغییر کاربری زمین در هور منصوریه و ارتباط آن با رخ‌دادهای خشک‌سالی و گرد و غبار در کلان‌شهر اهواز

هورها بخشی از اکوسیستم منطقه‌های نیمه­خشک و خشک اند که در زمان سیل پر از سیلاب، و در دوره‌ی خشک‌سالی به منبع تولید ریزگرد تبدیل می‌شود، و مدیریت آن‌ها دشوار است. برای پایش میزان تغییر سطح‌های آب‌دار، پوشیده‌ازگیاه، و زمین‌های خشک و بی‌پوشش هور منصوریه در کانون مولد گردوغبار جنوب‌شرق اهواز محدوده‌ی هور در پرآب­ترین شرایط آن تعیین شد. داده­های ماهواره­یی لندست TM و ETM+ و OLI سال­های 1988 تا 2017 در ماه ژوئن و داده­های بارش سازمان هواشناسی کشور به‌کاربرده شد. سه مرحله‌ی پیش­پردازش، پردازش و پس­پردازش بر تصویرها انجام، و تصویرها با روش طبقه ­بندی نظارت‌شده به ‌روش ماشین بردار پشتیبان (SVM) در نرم‌افزارENVI 5.3  در سه رده‌ی سطح‌های آبی، پوشش گیاهی و زمین‌های خشک و بی‌پوشش طبقه ­بندی شد. تصویرهای طبقه­ بندی‌شده در مرحله‌ی پس­پردازش با واقعیت­های زمینی به‌دست‌آمده از بررسی­های گوگل‌ارت مقایسه، و دقت طبقه­ بندی با دو شاخص دقت کلی و کاپا محاسبه شد. درصد مساحت هر یک از طبقه‌ها در محیط GIS محاسبه شد. آبخیز منتهی به هور منصوریه مشخص، شبکه‌ی بارش آن تهیه، و میانگین بارش آن محاسبه شد. رخ‌داد خشک‌سالی و شدت آن بر اساس شاخص بارش ‌معیاری (SPI) محاسبه، و ارتباط آن با تغییر سطح خشکیده‌ی هور بررسی شد. همبستگی بین مساحت خشک‌شده‌ی هور منصوریه و شاخص SPI  0/7- و ضریب تعیین R2 آن تقریبا 0/6 برآورد شد، که تغییر سطح خشکیده‌ی هور را متغیر وابسته به متغیر مستقل رخ‌داد خشک‌سالی تا 60% نشان می‌دهد. مانده‌ی تغییر متغیر وابسته احتمالاٌ مربوط به سایر عامل‌ها ازجمله بندهای خاکی متعدد احداث‌شده برای هدف‌های مختلف ازجمله کشاورزی و ساختارهای حفاری چاه­های نفت منطقه در بالادست هور است. بررسی تغییر مساحت زمین‌های خشک و بی‌پوشش با رخ‌داد گردوغبارهای داخلی نشان داد که در10 سال اخیر بیش از 80% مساحت هور خشک شده، و در برخی سال­ها 100% از مساحت آن به زمین‌های خشک و بی‌پوشش تبدیل شده، و به علت شوری و ریزدانه بودن احتمالا بر تولید گردوغبار در کلان­شهر اهواز موثر بوده است.