بررسی تغییرات ترکیب‌های فنلی و قابلیت دگرآسیبی ترشک (Rumex turcomanicus Czerep.) در غلظت‌های مختلف عصاره‌های متانولی و اتانولی حاصل از اندام هوایی و زمینی بر گیاهچه کاهو (Lactuca sativa L.)

به‌منظور مطالعه پتانسیل دگرآسیبی و تعیین رابطه‌ آن با تغییرات ترکیب‌های فنلی، در غلظت‌های مختلف عصاره‌های متانولی و اتانولی حاصل از اندام هوایی و زمینی ترشک (Rumex turcomanicus Czerep.) بر خصوصیات جوانه‌زنی و رشد گیاهچه کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی شامل دو قسمت از اندام گیاه (ریشه و اندام هوایی)، دو حلال عصاره‌گیری (متانول و اتانول) و در شش غلظت مختلف عصاره (0، 25/31، 5/62، 125، 250 و 500 پی‌پی‌ام) در سال 1392 در محل دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. پس از آماده‌سازی عصاره‌ها، اثر بازدارندگی آنها بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه کاهو مورد بررسی قرار گرفت. همچنین میزان ترکیب‌های فنلی در غلظت‌های مختلف هر یک از عصاره‌ها تعیین گردید. نتایج نشان از اثر بازدارندگی بالاتر عصاره‌های متانولی در مقایسه با عصاره‌های اتانولی، و بازدارندگی بیشتر عصاره‌های حاصل از ریشه در مقایسه با عصاره‌های اندام هوایی بر اغلب صفات مورد مطالعه داشت. در میان غلظت‌های مختلف عصاره، بیشترین بازدارندگی در غلظت 500 پی‌پی‌ام و کمترین بازدارندگی در غلظت صفر پی‌پی‌ام بدست آمد. میزان ترکیب‌های فنلی در عصاره‌های متانولی بیشتر از عصاره‌های اتانولی و در عصاره‌های ریشه بیشتر از عصاره‌های اندام هوایی بود. همچنین با افزایش غلظت عصاره افزایش معنی‌داری در میزان ترکیب‌های فنلی دیده شد. بررسی همبستگی بین میزان ترکیب‌های فنلی و پتانسیل آللوپاتی عصاره ترشک حکایت از رابطه مثبت و معنی‌دار تغییرات ترکیب‌های فنلی با قابلیت دگرآسیبی ترشک داشت.