بررسی تعداد و تحلیل‌محتوای مقاله‌های مرتبط با اخلاق حرفه‌ای حسابداری در ایران

این پژوهش با هدف بررسی تعداد و محتوای مقاله‌های منتشرشده اخلاق حسابداری و مشخص‌کردن اولویت پژوهشی زیرمجموعه‌های آن در ایران صورت گرفت. پس از بررسی کمّی و دسته‌بندی منابع منتشر شده، از رویکرد آرشیوی و تحلیل‌محتوا استفاده شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که تعداد مقاله‌های اخلاق حرفه‌ای حسابداری منتشرشده در نشریه‌ها تا پایان شهریور 1394 برابر با 110 مقاله است، که با توجه به اهمیت موضوع و مقایسه با حجم مقاله‌های منتشرشده رقم بسیار کوچکی است (در نشریه‌های حسابداری و مالی وزارت علوم تنها 00527/0 و در سایر نشریه‌های حسابداری 0163/0). نتایج آزمون T مستقل در مقایسه تعداد مقاله‌های اخلاق منتشر‌شده در نشریه‌های پژوهشی وزارت علوم و سایر نشریه‌های حسابداری، و آزمون یومن‌ویتنی در مقایسه تعداد مقاله‌های اخلاق نشریه‌های ترویجی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سایر نشریه‌های حسابداری، نشان از کمتر‌بودن تعداد مقاله‌های اخلاق منتشرشده در نشریه‌های وزارت علوم، در مقایسه با سایر نشریه‌ها دارد. همچنین آزمون کای‌دو تفاوت معنادار در زمینه محورهای محتوایی مقاله‌های اخلاق حسابداری را نشان می‌دهد. تحلیل‌محتوا نیز نشان می‌دهد که "مفاهیم اخلاقی" بیشترین و"اخلاق در حسابداری‌مدیریت" کمترین تعداد مقاله‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین در بین مقاله‌های منتشر شده در زمینه مفاهیم اخلاقی،4/71 درصد مربوط به اخلاق هنجاری (کدهای اخلاقی لازم‌الاجرا توسط حسابداران مانند صداقت، درستکاری، بی‌طرفی و...) و 6/28 درصد مربوط به اخلاق کاربردی (چگونگی اجرایی کردن کدهای اخلاقی لازم‌الاجرا توسط حسابداران) است. این یافته‌ها نشان می دهند که در ایران تا کنون پژوهش‌های اخلاق حسابداری مورد توجه بسیار اندکی قرارگرفته و در آینده باید این عقب افتادگی جبران گردد.