بررسی تطبیقی تعیین‌کننده‌های استفاده از روش‌های پیش‌گیری از حاملگی در مناطق شهری و روستایی شهرستان ایلام

به موازات کاهش تمایلات و ایده‌آل‌های فرزندآوری زنان، تقاضا برای استفاده از روش‌های پیش‌گیری از حاملگی افزایش می‌یابد. هدف از این مقاله بررسی شیوع کاربرد روش‌های پیش‌گیری از حاملگی و تعیین‌کننده‌های آن در میان زنان همسردار 49-15 سالۀ ساکن در مناطق شهری و روستایی شهرستان ایلام است. داده‌ها از یک پیمایش مقطعی که در تیر ماه 1393 بر روی نمونه‌ای بالغ بر 724 خانوار انجام شد اقتباس شده است. روش نمونه‌گیری، ترکیبی از روش‌های خوشه‌ای چند مرحله‌ای، تصادفی و تصادفی سیستماتیک است. نتایج از شیوع گستردۀ استفاده از روش‌های پیش‌گیری از حاملگی در میان زنان شهری و روستایی حکایت دارد. در هنگام بررسی، 81/8 درصد زنان در هر دو نمونۀ شهری و روستائی از یکی از روش‌های پیش‌گیری از حاملگی استفاده می‌کردند. استفاده از روش‌های مدرن پیش‌گیری از حاملگی در میان زنان شهری از عمومیّت بیش‌تری در مقایسه با زنان روستائی برخوردار است (75/7 در مقابل 70/7 درصد). تحلیل‌های چند متغیّره نشان داد در مناطق شهری شمار فرزندان در قید حیات و هزینه‌های پیش‌گیری از حاملگی (18/8 درصد) و در مناطق روستائی شمار فرزندان ایده‌آل، شمار فرزندان در قید حیات و هزینه‌های پیش‌گیری از حاملگی ( 36/7 درصد) بیش‌ترین نقش را در پیش‌بینی احتمال استفادۀ زنان از روش‌های پیش‌گیری دارند. نتایج این بررسی گویای این واقعیّت است که در شرایط عمومیّت استفاده از روش‌های پیش‌گیری، کاهش تمایلات و ایده‌آل‌های فرزندآوری زنان، افزایش هزینۀ دسترسی به خدمات پیش‌گیری و هزینه‌های اجتماعی فرهنگی کاربرد روش‌های پیش‌گیری می‌تواند به افزایش حاملگی‌های ناخواسته، سقط‌ جنین عمدی و تهدید سلامت مادران و کودکان منجر شود.