بررسی تطبیقی بهره‎گیری از آبهای زیرزمینی روستایی به‎وسیله‎ی قنات و چاه (مطالعه‎ی موردی: بخش‎های شوقان و سنخواست شهرستان جاجرم)

Authors

حسنعلی فرجی سبکبار دانشیار گروه کارتوگرافی و سنجش از دور، دانشکده‎ی جغرافیا، دانشگاه تهران

علی اکبر محبّی دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‎ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی

محمد اکبرپور سراسکانرود دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشکده‎ی جغرافیا، دانشگاه تهران

Abstract:

هدف از این مقاله بررسی تطبیقی بهره‎برداری از منابع آب و نقش آن بر توسعه‎ی سکونتگاه‎های روستایی بخش‎های شوقان و سنخواست است. بنابراین روی آوردن به احداث چاه‎های عمیق و نیمه‎عمیق و گسترش روزافزون آنها، باعث تغییراتی شدید در نظام بهره‎برداری از منابع آب و درنهایت، از بین رفتن روش‎های سنّتی می‎شود. هر چند هزینه‎های احداث قنات بالاتر از چاه است، اما بازدهی قنات در درازمدّت در قبال مخارج آن، بسیار زیادتر و باصرفه‎تر است. یافته‎های این مقاله نشان می‎دهد که در محدوده‎ی مورد مطالعه 57 رشته قنات (33%) خشکیده‎اند؛ زیرا این قنوات در برابر چاه‎ها (دیزلی و برقی) توان برابری نداشتند. چاه‎ها که ابتدا (پیش از اصلاحات ارضی 1340) به‎صورت مکمل در کنار منابع دیگر آب مورد توجّه بودند، در مدّت زمان کوتاهی(کمتر از سه دهه)، جایگزین قنوات شد و موجب بروز مسائل و تحوّلات گسترده‎ای در سطح محدوده شدند. جایگزینی چاه با قنات همچنین پیامدهای مکانی ـ فضایی دیگری همچون: افزایش درآمد و قدرت خرید زارعان، افزایش رونق اقتصادی محدوده، کاهش جمعیّت روستاهایی که قنوات آنها خشک شده است، مهاجرت جمعیّت روستایی به روستاها و شهرهای اطراف و ... را به‎همراه داشت. در نتیجه هم‎اکنون چاه‎ها و قنوات، مهم‎ترین منابع آب در دسترس هستند. بنابراین توجّه و اهمّیّت دادن به این دو و استفاده‎ی درست و بهینه از آنها می‎تواند راهکاری برای توسعه‎ی پایدار روستایی تلقی شود.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

full text

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

full text

آبهای زیرزمینی و قنات

چکیده ندارد.

15 صفحه اول

The study of relationship between the tension-making factors and mental health of Semnan nurses

هديكچ فده و هقباس : راتسرپ هفرح ي م رد سرتسارپ لغاشم ردص رد ي ب لغاشم نا تشاده ي نامرد و ي لـماوع و دراد رارـق سرتسا از ي لغش ي ددعتم ي ناور تملاس ي لغاش ي ا ن ي م رارق رطخ ضرعم رد ار هفرح ن ي دهد . فدـه اـب رـضاح شهوژپ سررب ي ت أ ث ي نت لماوع ر ي گد ي ناور تملاس رب از ي نانمس رهش ناراتسرپ دش ارجا . شور و داوم اه : رامآ هعماج ي زا دوب ترابع لك ي ر ناراتسرپ ه مس ي ب ي ناتسرام اه ي رهش هك ...

full text

تعیین محل مناسب احداث سد زیرزمینی بر روی قنات (مطالعه موردی قنات دهن چنار حوزه آبخیز کلات شهرستان گناباد)

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

پژوهش های جغرافیای انسانی

volume 44(81، پاییز 1391) issue 3

pages 21- 44

publication date 2012-10-22

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

بخش‎های شوقان توسعه توسعه‎ی پایدار سنخواست. منابع آب

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com