بررسی تحلیلی نمود شفافیت و تأکید بر کاستن از ماده و افزایش فضا در برخی نمونه‌های ارزشمند معماری ایرانی

مدرنیته، ظهور تکنولوژی قرن بیست و یکم، غالب شدن زندگی ماشینی در دهه‌های اخیر، تجلی معماری اصیلی را که در آن فضاسازی، خلق محیط‌های شفاف و پویا از عناصر اصلی شکل‌گیری آن بوده است را کمرنگ کرده و گاهی از بین برده است. در این میان برای احیاء رابطه‌ی میان انسان، معماری و محیط و حل بحران‌های ناشی از گسست این روابط، به بررسی تداوم مفهوم شفافیت و شفاف‌سازی در معماری و شهرسازی و ارتباط آن با خلق فضاهای پویا، زنده و عملکرد گرا می‌پردازیم. معماری و شهرسازی ایرانی، همواره دغدغه‌ی تلاش و تکاپوی خلق فضای آزاد وزنده، کاستن از جرم و افزایش فضا و سیلان فضایی را در سیر تکاملی خود داشته است. در این پژوهش، با توجه به تأکید بر مفهوم خلق فضا و افزایش تعاملات فضایی، به احیاء و تکامل اصول و نظریه‌های مرتبط با شفافیت معماری و شهرسازی ایرانی و اسلامی پرداخته‌شده است. بدین منظور این پژوهش با استفاده از مطالعات اسنـادی و کتابخانه‌ای، چهارچوب نظری ارتباط میان شفافیت و فضاسازی را شکل داده است. در این راستا با استفاده از روشی کیفی با رویکرد تحلیـلی توصیفی– پیمایشی بر اساس نمونه‌های برجسته هنر معماری، شاخصه‌‌ی شفافیت مرتبط با معماری و شهرسازی تدوین گردیده است. این پژوهش نشان می‌دهد که با استفاده از مبانی پایه شفافیت و تکامل آن‌ و با به‌کارگیری این نظریات می‌توان گامی درراستای ساخت‌وسازهای پایدار معماری و شهرسازی برداشت.