بررسی تأثیر پرتو گاما بر سطوح پلاسمائی مس و منگنز در کارکنان بخش پزشکی هسته‌ای

زمینه: عناصر مس و منگنز نقش آنتی‌اکسیدانی بسیار مهمی در سلول‌ها اعمال می‌کنند. از آنجایی که پرتوهای گاما به طور گسترده‌ای در مراکز تصویربرداری پزشکی استفاده می‌گردد، در این تحقیق تغییرات احتمالی غلظت دو عنصر مس و منگنز در نمونه‌های سرم کارشناسان پزشکی هسته‌ای مورد مطالعه قرار گرفته است. مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی بر روی 30 نفر از پرتوکاران بخش پزشکی هسته‌ای و همچنین 10 نفر از افراد کنترل انجام گردید. پس از جمع‌آوری 20 سی‌سی نمونه خون، نمونه‌های سرم توسط سانتریفوژ در دور 4000 آر پی ام به مدت 7 دقیقه جداسازی و سپس برای اندازه‌گیری عناصر مس (Cu) و منگنز (Mn) مورد استفاده قرار گرفتند. غلظت عنصر مس و منگنز به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی با کوره گرافیتی انجام گردید. یافته‌ها: میانگین غلظت مس در گروه کنترل (25.33±93.85 میکرومول در لیتر) تا حدودی بیشتر از گروه اشعه دیده (21.66±85.6 میکرومول در لیتر) بود، هر چند که این تفاوت از لحاظ آماری معنی‌دار نبوده است (0.32=p) است. ارتباط خطی مثبتی بین افزایش مدت زمان پرتوگیری و کاهش غلظت عنصر مس مشاهده گردید که البته از لحاظ آماری معنی‌دار نبود (0.05=P). تغییر معنی‌داری در غلظت عنصر منگنز بین دو گروه و ارتباط آن با میزان پرتوگیری مشاهده نگردید.    نتیجه‌گیری: یکی از مکانیسم‌های اثر منفی اشعه گاما بر روی سلول‌ها احتمالاً کاهش سطح عنصر مس می‌باشد که ممکن است با افزایش آسیب‌های اکسیداتیوی همراه باشد. هر چند که این موضوع نیازمند مطالعات بیشتری می‌باشد.