بررسی تأثیر مداخلات مردمی از طریق گفتگو با مسئولین و آموزش کارکنان خدمات شهری بر بهبود وضعیت جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله شهر سمنان در سال 84-1383

زمینه و هدف: زباله اصطلاحاً به فضولات جامد، نیمه جامد یا مایعی گفته می شود که ظاهراً به درد نخور بوده و دور ریخته می شوند. زباله ها به سه دسته زباله های خانگی، بیمارستانی و صنعتی تقسیم می شوند که قسمت اعظم مواد زائد شهری را زباله های خانگی تشکیل می دهند. مدیریت حل مشکل زباله اصولاَ شامل سه قسمت جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله می باشد. چگونگی برنامه ریزی و مدیریت حل مشکل زباله های خانگی امروزه یکی از مسائل و معضلات مهم بهداشتی جوامع شهری می باشد. طی بررسی که توسط گروه مردمی آزاد پایگاه تحقیقات جمعیتی سمنان در سال 1383 از وضعیت مدیریت زباله های خانگی شهر سمنان به عمل آمد، متاسفانه هر سه مرحله جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله های خانگی از نظر رعایت نکات بهداشتی و استاندارد های مربوطه دچار مشکل بود. یافته های تحقیقات قبلی نشان داده است که این گونه مشکلات چند بعدی، بدون جلب مشارکت فعال تمامی طرفهای درگیر قابل حل نمی باشد. لذا با توجه به ساختار مناسب پایگاه های تحقیقات جمعیتی در انجام پژوهش های مشارکتی مبتنی بر جامعه، این مطالعه با هدف بهبود وضعیت زباله شهر سمنان از طریق گفتگو و تعامل با مسئولین مربوطه اجرا گردید. روش بررسی: برای انجام مداخلات مردمی در زمینه بهبود وضعیت زباله شهر سمنان، ابتدا با تشکیل جلسات گروهی مردمی، نیازهای مورد مداخله از طریق بحث متمرکز گروهی شناسائی گردید و نیز با کمک مردم از طریق مشاهده و جمع آوری مستندات محیطی ازقبیل تهیه فیلم و عکس از معضلات جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله شهری اقدام شد. سپس مطابق مشکلات موجود، مداخلات بر دو محور گفتگو و تعامل با مسئولین ذیربط و آموزش کارکنان خدمات شهری، طراحی و اجرا شد. در محور اول با دعوت از مسئولین سازمان های ذیربط طی جلسات متعدد، مشکلات موجود بصورت منطقی و مستدل با مشارکت جمعی (مردم، مسئولین، نیروهای دانشگاهی و افراد کارشناس و ذینفع) در محیطی دوستانه از طریق بحث متمرکز گروهی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و تا رسیدن به نتایج ملموس تشکیل جلسات مورد پیگیری مستمر قرار گرفت. در محور دوم، نکات بهداشتی به تمامی کارکنان خدمات شهری سمنان آموزش داده شد. یافته ها: قبل از مداخلات، موارد جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله در شهر سمنان، از نظر بهداشتی مشکل داشت. پس از مداخلات، نتایج نشان داد رعایت نکات بهداشتی در حمل و نقل و دفع زباله تغییر و بهبود یافته است. نتیجه گیری: گفتگو و تعامل نیروهای مردمی با مسئولین شهری می تواند نتایج پر باری در بهبود وضعیت بهداشتی شهر و سلامت جامعه داشته باشد.