بررسی تأثیر عوامل نهادی رسمی و غیررسمی (با تاکید بر ترس از شکست، حاکمیت قانون، کنترل فساد، درک قابلیت کارآفرینانه) بر کارآفرینی و نتیجه آن بر رشد اقتصادی: شواهدی از کشورهای منا (2015-2008)

اقتصاددانان کلاسیک رشد را حاصل تعامل درون‌زای عوامل اقتصادی و انتخاب عقلایی آن‌ها در یک محیط رقابتی قلمداد می­کردند. هرچند این اقتصاددانان و مارکس در نظریات رشد درون‌زای خود به نقش نهادها بی­توجه نبوده‌اند، اما توجه مستقیم به تأثیر نهادها بر عملکرد اقتصادی را باید به اواخر قرن نوزدهم میلادی و انتشار کتاب نظریه طبقه مرفه1 تورستن وبلن، نسبت داد. با ظهور دوباره مدل­های رشد درون‌زا در دهه 1980 و ورود سرمایه انسانی به این مدل­ها، به نقش نهادها در نظریه‌های رشد اقتصادی توجه جدی شده است. به نظر می‌رسد دلیل این وقفه بلندمدت در وارد شدن نهادها به تحلیل‌های اقتصادی و مدل­های رشد را باید به شناخت و نحوه اثرگذاری آن‌ها نسبت داد؛ چراکه معمولاً اثرگذاری نهادها بر رشد غیرمستقیم است و این اثر از طریق مجاری متفاوتی ازجمله کارآفرینی صورت می‌گیرد. در این پژوهش برای اولین بار تأثیر حاکمیت قانون و کنترل فساد (عوامل نهادی رسمی) و هم‌چنین ترس از شکست و درک قابلیت کارآفرینانه (عوامل نهادی غیررسمی) بر کارآفرینی و نتیجه این تأثیر بر رشد اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه منا طی دوره زمانی (2015-2008) مورد مطالعه قرار گرفته است. با استفاده از داده‌های تابلویی و روش حداقل مربعات سه مرحله‌ای (3sls) این نتایج به‌دست آمد که حاکمیت قانون و کنترل فساد تأثیر مثبت و معنادار و ترس از شکست رابطه منفی و معنادار بر کارآفرینی دارند. هم‌چنین درک قابلیت کارآفرینانه تأثیر مثبت و معنادار بر کارآفرینی نداشته و در نهایت کارآفرینی بر رشد اقتصادی تأثیر مثبت داشته است. طبقه‌بندی JEL: O11، O17،O43