بررسی برهمکنش مدیریت خاک‌ورزی، اسید سالیسیلیک و قارچریشه بر تنفس خاک و برخی ویژگی‌های رشدی ذرت

به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف عملیات خاک‌ورزی، پیش‌تیمار (پرایمینگ) بذر و قارچ قارچریشه (میکوریزا) بر میزان عملکرد، اجزای عملکرد و برخی از صفات رشدی گیاه ذرت، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده (اسپلیت‌پلات) فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا شد. عامل‌های مورد بررسی در این آزمایش شامل سه سطح خاک‌ورزی به‌صورت، 1) خاک‌ورزی رایج (گاوآهن برگردان دار، دیسک و فاروئر)، 2) کاهش‌یافته (دیسک و فاروئر)، 3) حداقل (فاروئر)، به‌عنوان عامل اصلی و ترکیب سطوح پیش‌تیمار بذرها (با و بدون پیش‌تیمار بذرها با اسید سالیسیلیک 1/0 نرمال) و سطوح قارچریشه ( تلقیح و نبود تلقیح) به‌عنوان عامل فرعی بررسی شد. نتایج تجزیۀ واریانس بیانگر تأثیر معنی­دار اثر متقابل سه­گانۀ خاک‌ورزی، پیش‌تیمار بذرها و همزیستی قارچ بر صفات عملکرد زیست‌توده (بیوماس) و عملکرد دانه بود. وزن ظاهری خاک در سطوح مختلف خاک‌ورزی معنی­دار شد. اثر متقابل خاک‌ورزی و همزیستی قارچ نیز بر صفات تنفس خاک، درصد پرگنه‌زایی (کلونیزاسیون) و وزن صددانه معنی­دار بود. نتایج مقایسۀ میانگین­ها نشان داد، ترکیب تیماری خاک‌ورزی رایج×پیش‌تیمار بذرها× همزیستی قارچ به افزایش معنی­دار صفات عملکرد زیست‌توده و عملکرد دانه منجر شد. ترکیب تیماری خاک‌ورزی رایج× همزیستی قارچ نیز سبب افزایش معنی­دار تنفس خاک و وزن صددانه شد. همچنین تیمار خاک‌ورزی رایج باعث افزایش معنی­دار وزن ظاهری خاک شد.