بررسی اثر برون تنی عصاره آبی و اتانولی گیاه گل سازویی (Scrophularia striata) بر برخی باکتری های بیماریزای تنفسی و ادراری

زمینه و هدف: تاریخچه استفاده از گیاهان دارویی در التیام دردها به 5 هزار سال می­رسد. علاوه بر آن خصوصیات ضد میکروبی قوی در بسیاری از این گیاهان مشاهده شده است. در این تحقیق تاثیر عصاره آبی و الکلی گیاه سازویی و همچنین فرم هموژنیزه آن بر برخی باکتری­های پاتوژن سیستم تنفسی و همچنین برخی پاتوژن­های سیستم ادراری- تناسلی مورد بررسی قرار گرفت. هدف از انجام این مطالعه بررسی اولیه تاثیر این عصاره بر باکتری­های بیماریزای تفسی و ادراری میباشد. روش­کار: در ابتدا تمامی جدایه­های باکتریایی مورد بررسی با روش دیسک دیفیوژن کربی- باور تعیین حساسیت شدند و کنترل مثبت برای هر جدایه تعیین گردید. سپس رقت­های مختلف (1000- 500-250- 125-5/62 میلی­گرم/میلی­لیتر) از هر نوع عصاره به صورت جداگانه در آب مقطر استریل تهیه گردید. از رقت­های مختلف هر عصاره­ به میزان 30 میکرولیتر بر روی دیسک بلانک سترون قرار داده شد و با روش E-test حداقل غلظت مهاری هر نوع عصاره برای باکتریهای مورد مطالعه بررسی گردید. حداقل غلظت مهاری و حداقل غلظت باکتریسیدی عصاره ها با روش ماکرودایلوشن مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها: بر اساس نتایج مانهیمیا همولایتیکا تنها با غلظت­های بالای عصاره آبی، تروپرلا پیوژنز با عصاره الکلی و هموژنیزه و کورینه باکتریوم رناله تنها با فرم هموژنیزه هاله عدم رشد مشاهده شد که البته قطر آن کمتر از قطر هاله عدم رشد در کنترل مثبت آن­ها بود و در خصوص سایر باکتری­های مورد مطالعه هاله عدم رشد مشاهده نگردید. عصاره الکلی با غلظت 5/62 میلی­گرم/میلی­لیتر اثر متوقف کننده رشد و با غلظت 125 میلی­گرم/ میلی­لیتر اثر باکتری­کشی بر مانهیمیا همولایتیکا داشت که مشابه تاثیر این نوع عصاره و فرم هموژنیزه آن بر باکتری تروپرلا پیوژنز بود. نتیجه­گیری: با توجه به نتایج حاصل از تاثیر اشکال مختلف عصاره بر باکتری­های مورد مطالعه و با توجه به کاربرد متداول این عصاره در درمان عفونت­های تنفسی و ادراری‏، احتمال نقش سویه­های دیگر این باکتری­ها در ایجاد بیماری و یا تاثیرگذاری این عصاره از طریق سیستم ایمنی قابل بررسی است. بنابراین کارهای تحقیقاتی دیگری در این زمینه توصیه میگردد.