بررسی اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت نرخ ارز بر تجارت دوجانبه بین ایران با شرکای اروپایی و آسیایی (رویکرد حداقل مربعات کاملاً اصلاح شده)

با توجه به تلاش برخی کشورها برای کاهش ارزش پول ملی، یکی از مهم­ترین سؤالات در حوزه اقتصاد بین­الملل این است که کاهش ارزش پول، منجر بهبود حساب جاری می­شود. به منظور بررسی این مهم، پژوهش حاضر به بررسی اثرات کوتاه­مدت و بلندمدت نرخ ارز بر تراز تجاری بین ایران و منتخبی از شرکای تجاری اروپایی، آسیایی و جهان، برای دوره زمانی 1393-1355 می‌پردازد. نتایج بکارگیری روش تصحیح خطای داده­های تابلویی از طریق برآوردگرهای حداقل مربعات کاملاً اصلاح شده نشان می‌دهد که اثر نرخ ارز واقعی بر تراز تجاری در بلند­مدت برای شرکای اروپایی منفی و بی‌معنی و برای شرکای آسیایی و طرف­های تجاری در کل جهان مثبت و بی­معنی شده است. این نشان می­دهد که نرخ ارز در بلندمدت بر تراز تجاری ایران بی‌اثر است. در عین حال ضریب متغیر نرخ ارز واقعی در کوتاه­مدت برای شرکای تجاری اروپایی، آسیایی و جهان مثبت و معنی‌دار شده است. این نشانگر این است که افزایش نرخ ارز (کاهش ارزش پول) باعث بهبود تراز تجاری در کوتاه‌مدت می­شود اما این اثرات در بلندمدت از بین می‌روند. از این رو رابطه منحنی جی برای شرکای اروپایی، آسیایی و جهان تأیید نمی‌شود. همچنین ضریب متغیر تولید ناخالص داخلی کشور مقابل و ضریب تولید ناخالص داخلی ایران در مدل به ترتیب مثبت، منفی و معنی‌دار شده­اند. .