بررسی آزمایشگاهی عملکرد آبشکن باز و بسته بر الگوی جریان و توپوگرافی بستر در کانال با بستر فرسایش‌پذیر

فرسایش بستر و کناره­های رودخانه یکی از عواملی است که باعث تغییرات مورفولوژی رودخانه­ها می­شود. عمق آبشستگی معرف میزان پتانسیل تخریب جریان در اطراف سازه­های هیدرولیکی واقع در مسیر جریان است. بنابراین تعیین عمق آبشستگی و سرعت جریان، امری ضروری می‌باشد. در این مطالعه، نتایج آزمایشگاهی تغییرات توپوگرافی بستر و الگوی جریان در اطراف موانع نفوذناپذیر و موانع نفوذپذیر با یکدیگر مقایسه شده است. برای موانع نفوذپذیر از دو نوع موانع توری­سنگی و موانع میله­ای یک و دو ردیفه با زاویه 90 درجه نسبت به امتداد جریان استفاده شده است. در استفاده از موانع میله­ای دوردیفه، دو حالت قرارگیری میله­ها به­صورت در امتداد هم و زیگزاگی مورد نظر قرار گرفته است. آزمایش­ها در یک کانال مستطیلی با بستر متحرک به عرض 60 سانتی‌متر و دبی 28 لیتر بر ثانیه و عدد فرود 26/0 انجام پذیرفت. نتایج نشان داد روند تغییر حداکثر عمق آبشستگی با افزایش نفوذپذیری، کاهشی است. در موانع توری‌سنگی نسبت به موانع میله‌ای با نفوذپذیری یکسان، آبشستگی­ به مراتب بیشتر است. همچنین اثر افزایش فاصله ردیف‌های موانع دو ردیفه بر مقدر حداکثر عمق آبشستگی برای حالت زیگزاگی، افزایشی و برای حالت در امتداد هم، کاهشی می­باشد.