برآورد توابع تولید غیر مستقیم و بررسی وجود محدودیت بودجه در تولید محصول گندم آبی و دیم در استان کردستان

    گندم یکی از محصولات راهبردی و محوری در سطح ایران و استان کردستان می‌باشد. یکی از محدودیت‌هایی که به گونه معمول از جانب تولیدکنندگان محصولات کشاورزی در بیش‌تر کشورهای در حال توسعه عنوان می‌شود، محدودیت بودجه و منابع مالی است. این امر بر توان واحدهای تولیدی برای تامین نهاده‌ها و بیشینه‌سازی تولید بنگاه تأثیر می‌گذارد. در این پژوهش از روش تابع تولید غیرمستقیم با استفاده فرم تابعی ترانسلوگ (Translog) برای محصول گندم دیم و فرم تابعی سیستم عرضه تقریباً ایده‌آل (AISS) برای محصول گندم آبی بمنظور محاسبه مقدار محدودیت بودجه و کاهش مقدار محصول گندم آبی و دیم در اثر محدودیت بودجه موجود استفاده شد. بدین منظور، از داده‌های قیمت و مقدار نهاده‌ها و هم‌چنین، داده‌های مربوط به مقدار تولید محصول گندم دیم و گندم آبی برای استان کردستان طی سال‌های 90-1370 استفاده شد. نتایج نشان دادند که مقدار ضریب لاگرانژ برای محصولات مورد نظر بزرگ‌تر از یک است که بیان‌کننده وجود محدودیت بودجه در تولید محصولات نام برده می‌باشد. این محدودیت بودجه موجب کاهش مقدار تولید موجود به اندازه 31 و 34 درصد به ترتیب برای گندم دیم و آبی، نسبت به وضعیت بهینه شده است. با توجه به پتانسیل‌های بالای کشاورزی در استان کردستان، این امر ضروری می‌گردد که نسبت به سرمایه­گذاری و تامین بودجه کافی این بخش برنامه‌ریزی‌های منظمی انجام گیرد.