برآورد اثر انرژی تجدید ناپذیر بر کیفیت نهادی و تولید در اقتصاد ایران: کاربرد الگوی وضعیت- فضا

هدف این مطالعه بررسی تأثیر تجربی انرژی تجدیدناپذیر بر کیفیت نهادی و تولید در اقتصاد ایران به‌عنوان یک اقتصاد غنی از منابع انرژی طی دوره زمانی (1392-1363) می­باشد. الگوی مورد مطالعه، این امکان را فراهم می­سازد که تأثیر این نوع انرژی تجدیدناپذیر برکیفیت نهادی و تولید مورد مطالعه قرار گیرد. در این مطالعه تأثیر کیفیت نهادی بر تولید از طریق کانال­های اثرگذاری بر فعالیت تحقیق و توسعه (R&D) و تخصیص نیروی کار بین دو بخش مولد و انحرافی نیز مورد توجه قرار گرفته است. نتایج حاصل از برآورد الگوی وضعیت- فضا برای اقتصاد ایران بیانگر این است که بهبود کیفیت نهادی به افزایش تولید به میزان 22/0 درصد و افزایش در مخارج تحقیق و توسعه و در نتیجه تولید به میزان 23/0 درصد منجر شده است. به‌علاوه، افزایش یک درصدی استفاده از انرژی تجدیدناپذیر موجب افزایش تولید به میزان 49/0 درصد شده است. این مسئله نشان می‌دهد که این نوع منابع به خودی خود برای رشد اقتصادی مضر نمی­باشند. همچنین یافته­های تحقیق بیانگر آن است که یک درصد افزایش در استفاده از انرژی­ تجدیدناپذیر باعث کاهش کیفیت نهادی به اندازه 59/0 درصد در اقتصاد ایران می‌شود. در نتیجه، تأثیر نهایی این نوع انرژی­ تجدیدناپذیر بر تولید بستگی به برآیند اثر فزاینده مستقیم و همچنین اثر کاهنده غیرمستقیم آن بر تولید دارد که نتایج حاصل از این تحقیق برای اقتصاد ایران حاکی از برآیند منفی اثر انرژی تجدیدناپذیر  بر رشد محصول در اقتصاد ایران است. در واقع، کیفیت پایین نهادی در اقتصاد ایران موجب شده تا درآمد حاصل از انرژی‌ تجدیدناپذیر به جای آن که به افزایش رشد اقتصادی منتهی گردد، به تضعیف آن منجر شود. بنابراین یافته­های این تحقیق اهمیت توجه سیاست­گذاران به نقش کیفیت نهادی در اثربخشی انرژی تجدیدناپذیر برای رشد اقتصادی کشور را نشان می­دهد. طبقه بندی JEL: O13, H54, Q32