بازشناسی مفهوم «راه» از دیدگاه یک جهانِ زبانی‌ـ فرهنگی با تأکید بر واژه‌های حوزة معناییِ «فضاهای ارتباطی» در زبان فارسی

زبان به عنوان یکی از نظام‌های نشانه‌ای از یک سو رو به فرهنگ دارد و از سوی دیگر رو به جهانِ مردمی که در آن جامعة زبانی زندگی می‌کنند. بنابراین یکی از روش‌هایی که می‌توانیم به ریشه، عمق فرهنگ و جهانِ مردم یک جامعة خاص پی‌‌ببریم، مراجعه به زبان آنها در چارچوب نشانه‌شناسی فرهنگی است. نیازهای جدید و رشد سریع علوم و فنون، باعث ورود یکبارة نظریه‌ها و عناصر کالبدی بسیاری به حوزة شهرسازی شده است. در این ارتباط دو سهل‌انگاری عمده صورت گرفت؛ یکی فراموشی میراث غنی و سرمایه‌ای که از گذشته به ما رسیده و دیگر عدم برنامه‌ریزی قابل قبول برای تحولات جدید و تنها وارد‌کننده‌ بودن که گاه حتی منجر به کژفهمی در درک و به‌کارگیری عناصر ذهنی و عینیِ وارداتی شده است. هدف این پژوهش، کنکاشی در میراث غنی فرهنگ ایرانی و اثبات فرضیة خاص بودن مفاهیم در این فرهنگ، از طریق بررسی واژه‌های زبان فارسی برای حوزة معنایی "فضاهای ارتباطی" است؛ تا مفاهیم موجود در مورد این پدیده را پیدا کرده و آنها را (چه از لحاظ کالبدی و چه زبانی ـ فرهنگی) با درک کلیت‌شان در نظام نشانه‌ای غنا بخشد و بستر مناسبی برای به‌کارگیری در آینده فراهم آورد. بدین منظور از نظریه‌های موجود در علم نشانه‌شناسی و به‌ویژه زبان‌شناسی برای نشان‌دادن چگونگی این رابطه کمک گرفته شده است شیوة مورد استفادة این پژوهش را می‌توان در حوزة پدیدارشناسی و از نظر روش‌شناسی در چارچوب تحلیل محتوا دانست. بر‌اساس یافته‌های پژوهش، در زبان فارسی واژه‌های بسیاری برای اشاره به حوزة معنایی فضاهای ارتباطی استفاده می‌شود که به ابعاد و جنبه‌های گوناگونی اشاره دارد. این مفاهیم به شش دسته قابل تقسیم است. مفاهیم جدید و امروزی می‌توانند با توجه به این الگوها بومی‌سازی شوند و مورد استفاده قرار گیرند.