بازخوانی مؤلّفه موسیقایی وزن «شعر» و عوامل مؤثر بر آن

Authors

  • اسدالله واحد دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
Abstract:

وزن به عنوان یکی از مؤلّفه‌های مهم موسیقایی اهمّیّت ویژه‌ای در شعر فارسی دارد. با وجود اقبال خاصّ محقّقان به مبحث موسیقی شعر در دهه‌های اخیر، مطالب ناگفتة فراوانی در خصوص وزن و سایر مؤلّفه‌های موسیقایی باقی است. این مقاله تلاش می­کند با معرفی عوامل مؤثر در زیبایی «وزن» و آشنا کردن مخاطب با انواع شیوه­های غنی­ کردن موسیقی شعر، از یک­سو امکان التذاذ بیشتر مخاطبان از زیبایی­های آن را فراهم کند و از سوی دیگر شعرای جوان را به استفاده از این عناصر ارزشمند موسیقایی ترغیب کند. مهم­ترین عوامل موسیقایی که در این مقاله بررسی شده­اند عبارت­اند از: نسبت و ترتیب قرارگیری انواع هجاها در اوزان عروضی، استفادة آگاهانه از هجاهای کشیده، ایجاد مطابقت بین آخر واژه­ها با آخر ارکان، ایجاد وزن عارضی در کنار وزن عروضی، استفاده از فواصل مرتب واژه­ها خارج از فواصل ارکان، استفاده از دو یا چند بحر عروضی در یک شعر، ایجاد قابلیت خوانده شدن یک شعر به چند وزن، کاربرد وزن دوری، توجه به ارزش سکوت در وزن و استفادة کم و در عین­حال، هنرمندانه از ضرورات و اختیارات شاعری. بررسی اشعار شعرای ادوار مختلف نشانگر آن است که سبک «عراقی» مهم‌ترین نمودگاه مؤلّفة موسیقایی «وزن» است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی عناصر موسیقایی در شعر سیدعلی صالحی

یکی از عواملی که شعر را از دیگر گفته‌ها متمایز می‌سازد، موسیقی آن است. در طول تاریخ زندگی انسان، هر چیزی که صدای ریتمیک و موسیقایی داشته، توجه او را به خود جلب کرده است. شعر هم یکی از چیزهایی است که همیشه مورد توجه انسان بوده است، دلیل آن هم موسیقایی بودن شعر است. این ویژگی شعر است که باعث تأثیرگذاری و ماندگاری آن در ذهن و خیال خواننده می‌شود. به طوری که تمامی کتب آسمانی ادیان مختلف هم به صورت ...

full text

عوامل مؤثر بر خوانش‌پذیری در شعر حافظ و تناظر آن با ویژگی‌های مسکن خوانش‌پذیر

در میان بناهای مختلف، خانه مکانی است که بیش از همه در ارتباط تنگاتنگ با زندگی در حال تحول انسان قرار دارد. این در حالی است که این تعامل پویا بین ساکن و مسکن در عصر امروز تحت تأثیر رویکردهای علمی و اثباتی به رابطه‌ سوژه- ابژه تقلیل یافته است. این رابطه، ساکن را چون سوژه‌ای صرف در مقابل مسکن خویش(نه در کنار آن و با آن) قرار می‌دهد و مسکن چون محصولی تمام‌شده پذیرای زندگی در حال تحول انسان نیست. ای...

full text

عوامل مؤثر بر جهانی شدن شعر و ادب فارسی

با وزیدن نخستین نسیم انقلاب‌های جهانی از جمله انقلاب کبیر فرانسه، انقلاب صنعتی انگلستان، انقلاب 1917 روسیه و... روشنفکران و دوستداران ایران در داخل و خارج کشور به فکر جهانی‌سازی ایران و همگام کردن این مرز و بوم پرگهر با تحولات جهانی در همه‌ی زمینه‌ها از جمله اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ادبی و... افتادند. در این مقاله دلایل جهانی‌شدن ادبیات (شعر) کلاسیک ایران مورد کنکاش قرار گرفته است. در ا...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

سنجش اقتدار‌گرایی و عوامل مؤثر بر آن

شخصیت قدرت­نگر، شخصیتی است که در موضع بی­قدرتی، قدرت را می­پذیرد و در برابر آن متواضع است ولی زمانی که در موضع قدرت قرار می­گیرد، قدرت را بر دیگران اعمال می­کند. هدف از انجام تحقیق، سنجش میزان اقتدارگرایی افراد و مطالعه عوامل مؤثر بر آن است.  این تحقیق با استفاده از روش پیمایش، انجام شده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. جمعیت تحقیق، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران شمال وحجم ...

full text

همسرآزاری و عوامل مؤثر بر آن

خشونت علیه زنان بویژه همسرآزاری یک سوم زنان را در سراسر جهان درگیر کرده است. این طرح با شیوه تحلیل مقطعی درباره زنان دارای همسر تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1380 انجام گرفت . تعداد 384 نفر از زنان متأهل از شش مرکز بهداشتی درمانی با روش نمونه گیری چند مرحله ای به طور تصادفی انتخاب شدند و در حضور کارشناسان بهداشت خانواده آموزش دیده ناظر بر اجرای طرح ، پرسشنامه را تکمیل کردند. تجز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 1

pages  39- 52

publication date 2017-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023